Zeg eens eerlijk word jij ook wel eens verleid om een kant-en-klaar maaltijd uit het schap te pakken? Snel even opwarmen in de magnetron en klaar. Of maak jij het zelf met een zakje kruidenmix en wokgroenten uit het koelversschap? De ene maaltijd is de andere niet en deze keer neem ik bami goreng onder de loep.

Ik vergelijk drie hoofdgroepen; kant-en-klaar, zelf maken met een pakje of zakje, of zelf maken met een eigen kruidenmix. Vanuit een voedingskundig oogpunt is de hoeveelheid groente bij de hoofdmaaltijd van belang en hoeveel extra zout en/of suiker je ongemerkt binnenkrijgt. Daarnaast beoordeel ik de tijd die het kost om te maken; kost zelf maken echt zoveel meer tijd? Uiteraard spelen ook andere criteria een rol zoals de kosten en de smaak maar die zijn –op een enkele opmerking na- niet meegenomen in de vergelijking.

Kant en klare bami – zout en geen groente

Na een vergelijking van verschillende merken en prijsklassen wordt mijn vrees bewaarheid. De groente moet je met een vergrootglas zoeken en dan nog bestaat die groente meestal alleen uit prei. Vooruit soms ook wortel, ui en een snippertje paprika. Hoe goedkoper hoe minder groente en hoe meer mie. De eiwitbron bestaat uit varkensvlees en stukjes aan elkaar geplakte ham plus een paar procent ei.

Er is één uitzondering namelijk de &Samhoud Bami met groente waar naar eigen zeggen 252 gram groente in is verwerkt. Maar daar betaal je dan ook voor, een adviesprijs van bijna € 3,99 voor 1 portie.

Wat ook opvalt tussen de verschillende kant-en-klare bami’s is dat de portiegrootte verschilt van 350 tot 450 gram. Zo zou de voedingswaarde bij de kleinere porties gunstiger uit kunnen komen. Een reële portie warm eten voor een volwassene komt al gauw uit op 500-550 gram.1

Bami kruidenmixen – vooral zout en suiker

De zakjes mix bevatten vooral zout, ingrediënten die een zoutbeleving geven en suiker, naast natuurlijk de diverse kruiden en specerijen voor de bami-smaak.

Honig heeft suiker als eerste ingrediënt gevolgd door geroosterde ui en verder zowel zout als sojasauspoeder, bouillonpoeder en gistextract. Honig bevat als enige toegevoegde kleurstof (karamel).

Bij Knorr komt, na de gedroogde groente, zout als tweede ingrediënt en verder zowel gehydolyseerde plantaardige eiwitten (ook wel HVP genoemd), kaliumchloride en ook weer gistextract plus sojasaus.

AH noemt zout ook als tweede ingrediënt en verbloemt mogelijk een verdere zoute smaak met de aanduiding ‘natuurlijk aroma’, maar dit is niet na te gaan.

Claims

AH beweert dat alleen natuurlijke kleurstoffen zijn gebruikt.

Knorr claimt ‘zonder toegevoegde smaakversterkers, kunstmatige kleurstoffen, conserveermiddelen’. De werking van gistextract en HVP wordt echter wel omschreven als smaakversterking.2 Gistextract is een natuurlijke bron van glutamaat en wordt ook gebruikt om de wat bittere smaak van kaliumchloride te maskeren. Ze worden ingezet om het zout (natriumchloride) in producten te verminderen zonder de zoute smaak te verliezen3.

Honig claimt dat het totale recept 790 gram verse groente bevat , maar die moet je dan wel zelf kopen! In de mix zelf zit namelijk slechts 12% gedroogde ui. Het pakje is voor 4 borden bami en komt daarmee op een krappe 200 gram groente per persoon.

Bereiding –wat moet je toevoegen?

De meeste pakjes & zakjes zijn bedoeld 4 personen dus ik heb voor je omgerekend hoeveel ingrediënten je zelf nog moet toevoegen per portie.

Mie

Met de 250 – 300 g ongekookte mie kom je uiteindelijk op zo’n 170 gram gare mie per persoon. Je kunt kiezen uit woknoedels, bami nestjes, rijstnoedels en dergelijke maar een volkoren variant is er niet. Rijk aan vezel zal de maaltijd er dan ook niet van worden, tenzij je in plaats van mie kiest voor volkoren tagliatelle.

Groenten

400 tot 450 gram nasi/bamigroenten of een bamipakket komt neer op 100 tot 110 gram groenten per bord. Dat is weinig, maar wel meer dan in de kant-en-klare bami is terug te vinden.

Honig voegt als enige daar ook nog een rode peper en 2 grote rode paprika’s aan toe. Waarschijnlijk om de claim van 790 gram groenten waar te kunnen maken, maar op zichzelf is het prima meer groente op te nemen in de bereidingswijze.

Tips om extra groenten (paksoi is favoriet) of een andere variatie te maken vind je op alle verpakkingen. Met toevoeging van deze extra groenten zou je dan op zo’n 150 tot 200 gram groente per persoon kunnen uitkomen.

Vlees

Knorr geeft een variatie voor ei i.p.v. vlees, maar ik mis in het algemeen bij alle pakjes & zakjes vegetarische opties als tahoe, vegablokjes en dergelijke. Juist in dit soort samengestelde gerechten kun je vleesvervangers prima verstoppen, zodat ook verstokte carnivoren mee-eten.

Hoe veel tijd kost het?

De kant en klare bami hoef je alleen op te warmen dus die wint qua gemak, daar tegenover staat echter het gebrek aan groente en de grote hoeveelheid zout. De volledig zelfgemaakte bami en de pakjes & zakjes bami ontlopen elkaar nauwelijks qua bereidingstijd. Alleen als je alle groente zelf snijdt ben je mogelijk wat meer tijd kwijt.

Met 20 minuten tot een half uur staat alles op tafel. Dat is snel genoeg voor een druk-druk-druk doordeweekse avond!

Hèt grote voordeel van zelf maken is dat je zelf bepaalt of en hoeveel zout (suiker is al helemaal niet nodig) je toevoegt. Kijk maar eens naar de voedingswaardevergelijking in het overzicht! Denk er wel aan dat sommige producten waar je het niet van zou verwachten zout kunnen bevatten, zoals ketjap (2,1 gram zout per lepel) en sambal.

bami goreng

Recept bami from scratch

Voor 4 personen

Bereidingstijd inclusief snijden ± 30 – 40 minuten

Hoeveelheid groenten per persoon (incl. komkommer) 300 gram

Weet je niet goed hoe je de echte bami smaak te pakken krijgt, dan heb ik hier een beproefd recept voor je.

Een bami goreng speciaal zonder pakjes, zakjes en zelfs zonder voorgesneden groenten, maar die mag je natuurlijk best gebruiken hoor als je echt haast hebt. Zorg dan wel dat je voldoende voorgesneden groenten koopt.

Hier maak ik voornamelijk gebruik van smaakmakers die geen zout bevatten zoals gedroogde kruiden, gember, ui, knoflook en Spaanse peper. De ketjap manis bevat trouwens wel zout, net als de sambal die je erbij kunt serveren. Ketjap manis is ook in een zoutarm verkrijgbaar bijvoorbeeld van het merk No Salt.

Om de maaltijd vezelrijker te maken kun je in plaats van mie, volkoren tagliatelle gebruiken. En door de frisse plakjes komkommer krijg je weer extra groenten binnen.

Ingrediënten:

  • 300 gram dunne mie of woknoedels of volkoren tagliatelle
  • 6 el (zonnebloem)olie
  • 2 uien, fijngesneden
  • 2 teentjes knoflook, fijngesneden
  • 1 rode peper, zaadlijsten verwijderd en fijngesneden
  • 2 tl ketoembar (gemalen koriander)
  • 1 tl galanga (laos)
  • 1 el vers geraspte gember of 1 tl djahé (gemberpoeder)
  • 250 gram ham of tahoe in blokjes
  • 200 gram Chinese kool in reepjes gesneden
  • 2 grote rode paprika’s in blokjes
  • 125 gram taugé = 1 bakje
  • 2 el ketjap manis

Voor erbij:

  • seroendeng (3,5 g verzadigd vet per portie van 10 gram)
  • kroepoek (0,8 g zout per portie van 25 gram)
  • lente-ui in ringetjes
  • 1 ongeschilde komkommer in plakjes gesneden
  • sambal (0,5 g zout per portie van 5 gram)
  • omelet in reepjes

Bereiding met ham:

Kook de mie of woknoedels gaar volgens de verpakking, spoel af en laat uitlekken. Verhit 3 eetlepels olie in een wok en bak de mie in ongeveer 5 minuten krokant. Haal de mie uit de pan en zet apart.
Verhit in de wok de overige 3 eetlepels olie. Bak de ui, knoflook, rode peper, ketoembar, galanga en gember in 5 minuten tot een geurige boemboe. Voeg in delen de Chinese koolreepjes en paprika toe en bak al omscheppend 5 minuten. Voeg nu de blokjes ham toe en als laatste de taugé. Verwarm goed door en maak op smaak met ketjap.

Serveer met de bijgerechtjes .

Bereiding met tahoe:

Snij de tahoe in dikke plakken. Kook de plakken tahoe in ruim water met wat citroensap gedurende 10 minuten. Laat enigszins afkoelen en snij de plakken dan in flinke dobbelstenen. Het is lekker om de tahoe te marineren in een mengsel van olie, ketjap en peper.

Kook de mie of woknoedels gaar volgens de verpakking, spoel af en laat uitlekken. Verhit 3 eetlepels olie in een wok en bak de mie in ongeveer 5 minuten krokant. Haal de mie uit de pan en zet apart.

Dep de blokjes tahoe droog met een schone theedoek of keukenpapier en bak in wat extra olie in de wok goudbruin. Haal de tahoe uit de wok en zet apart.

Bereid de bami verder net als in het recept met ham maar voeg op het allerlaatst de gebakken tahoe toe en schep goed door de bami.

Serveer met de bijgerechtjes .

Selamat makang!

Bronnen

  • Voedingscentrum, Gezond eten met de Schijf van Vijf http://www.voedingscentrum.nl/nl/gezond-eten-met-de-schijf-van-vijf/hoeveel-en-wat-kan-ik-per-dag-eten-.aspx
  • Voedingscentrum http://www.voedingscentrum.nl/nl/service/vraag-en-antwoord/veilig-eten-en-e-nummers/wat-is-gistextract.aspx
  • NBC kenniscentrum http://www.nbc.nl/kennis-regelgeving/zoutvervangers-smaakversterkers-en-andere-methoden
  • Nierstichting, https://www.nierstichting.nl/faq/hoeveel-zout/#ketjap