Ook wel eens opgevallen hoeveel mensen er tegenwoordig verstand van voeding hebben? Van de dame achter de counter van de plaatselijke drogisterij tot je verre achterneef, van die BN’er bij RTL Late Night, van je homeopaat tot die knappe chef bij 24 Kitchen, van je huisarts tot je buurvrouw. Afgaande op die diversiteit zou je je kunnen afvragen waarom of er nog mensen hun beroep maken van het geven van voedingsadvies, en wat is dan het verschil tussen een voedingsdeskundige, diëtist of voedingsconsulent?

De praktijk

In de dikke 10 jaar dat ik als diëtist werk had ik graag wat statistieken verzameld. Helaas ben ik daar te laat mee begonnen maar gezien de cliënteel van de afgelopen 1,5 jaar heb ik een volstrekt overbodig beroep. Zeker driekwart van de mensen – sporters niet meegerekend –  komt binnen met ofwel “ik weet eigenlijk alles al…(maar bevestig nu gewoon dat ik het goed doe)” ofwel “ik heb al zoveel gelezen over voeding… (dat je mij kennelijk niet nodig hebt en toch ben je hier, vraagteken)” ofwel “ik eet al heel gezond… (maar de reden van de verwijzing is redelijk duidelijk te observeren)”. Klinkt demotiverend, kom ik later nog op terug. In de praktijk blijkt ook dat mensen niet alleen volgens eigen zeggen alles al weten, maar dat een groot deel ook geen idee heeft wie ze voor hun neus hebben. Gewichtsconsulent, voedingsjuffrouw, diëtiste… Ik heb alles langs zien komen. Ironisch genoeg raak ik nog het meest geïrriteerd van ‘diëtiste’.  Ik ben diëtist, namelijk. De E is de kers op het stoffige imago van de diëtist. De E is erger dan een haar in een driesterren gerecht. De E is erger dan een overvolle stofzuigerzak uit je stofzuiger halen. De E is erger dan… nou ja ik moet het ook niet overdrijven misschien. Maar die E irriteert me. Ik ken namelijk ook geen fysiotherapeute, of een dokteres.

En door… wat is nu het verschil?

Even terug. Wat is nu het verschil tussen al die voedingsmensen? Ten eerste zijn er diëtisten. Diëtisten zijn eigenlijk de enigen die een beschermde opleidingstitel hebben (1). Diëtisten hebben een HBO opleiding (Bachelor of Science, BSc) genoten en conformeren zich daarmee aan de beroepscode van de brancheorganisatie (de DCN, Diëtistencoöperatie Nederland voor vrijgevestigde diëtisten of de NVD, Nederlandse Vereniging voor Diëtisten voor alle diëtisten) waarmee de handelswijze van de diëtist die aangesloten is gewaarborgd is (2,3). Om ook voor vergoeding van zorgverzekeraars in aanmerking te komen moeten diëtisten in het Kwaliteitsregister Paramedici (KP) geregistreerd staan (4). Iedereen met een diploma als diëtist kan zich in het Diplomaregister laten registeren, maar voor het Kwaliteitsregister gelden 5 jaarlijkse aanvullend eisen zoals scholing, werkervaring en het voeren van intervisie (4). Een diëtist die in het KP staat geregistreerd is dus in feite up tot date en zou de cliënten moeten kunnen voorzien van actuele en wetenschappelijk onderbouwde voedingsadviezen. Gewichts- of voedingsconsulenten hebben een opleiding op maximaal MBO niveau gehad, bijvoorbeeld via organisaties als het LOI of Chivas. Een gewichts- of voedingsconsulent is geen beschermd beroep. Mijn grootvader mag zich zo noemen, en jouw buurman ook. Maar als je deze opleiding hebt afgerond dan kun je je aansluiten bij de Beroepsvereniging Gewichtsconsultenten Nederland, BGN. Dit lidmaatschap van de beroepsvereniging vraagt kwaliteitseisen zoals het behalen van scholing (5). Daar kun je op letten als je een gewichtsconsulent bezoekt. Een gewichts- of voedingsconsulent richt zich uitsluitend op mensen met matig overgewicht zonder aandoeningen. Een diëtist heeft een breder perspectief als het gaat om voeding, gezondheid en ziekte en geeft een voedingsbehandeling aan mensen met ziektes en aandoeningen zoals diabetes, hoge bloeddruk, voedselallergie, COPD, nierfalen, ziekte van Crohn.

Maar wat zijn al die anderen dan…

Dat is dus een interessante vraag. Je heb voedingsadviseurs, voedingsdeskundigen, voedingscoaches, sportvoedingsadviseurs en ga zo nog maar door. Wat zegt het? Niets. Interessant voor op het CV maar daar houdt het op qua deskundigheid. Ook voedingswetenschapper is geen afgebakend begrip, al is de Master of Science (MSc) titel die daar aan gekoppeld is natuurlijk wel. In essentie kun je er dus vanuit gaan dat al die hippe termen betekenen dat iemand op zoek is naar een interessant CV, dan wel op zoek is naar een modernisatie van het begrip ‘diëtist’ of ‘voedingsconsulent’. Wat jammer is, want de titel ‘diëtist’ en zeker met een KP registratie zou in andere werelden dan de voedingswereld veel waardering oproepen. Maar omdat iedereen verstand heeft van voeding….

En dan heb je ook nog….

Ja je hebt ook nog sub disciplines. Zoals een kindervoedingscoach en een sportdiëtist. In het geval van bijvoorbeeld sportdiëtist en kinderdiëtist hebben die woorden daadwerkelijk betekenis. Niet geheel toevallig is een sportdiëtist gespecialiseerd in het begeleiden van sporters en een kinderdiëtist in het begeleiden van kinderen. Ook hiervoor zijn HBO+ opleidings- en scholingseisen vastgelegd. Daarentegen zijn ook termen als kindervoedingscoach of sportvoedingsconsulent loze termen die iedereen zich zelf in feite kan toe-eigenen, met of zonder scholing of cursus.

Dus…

Er zijn heel veel mensen die claimen verstand van voeding te hebben, maar een klein deel heeft daar daadwerkelijk voor geleerd. Daar zit wel een dingetje. Ook tussen lezen en weten zit een wereld van verschil. Ik lees namelijk ook veel over bitcoins maar dat betekent niet dat ik er a) iets van snap en b) ook kennis van heb, laat staan om anderen te adviseren. Dus zorg dat je info inwint bij partijen die daarvoor geschoold zijn. Bij een BGN gewichtsconsulent als je wat kilo’s wilt afvallen, bij een NVD of DCN diëtist die in het Kwaliteitsregister aangesloten is in andere situaties.

Oh ja….

Ik zou nog even terugkomen op de vraag of ik niet gedemotiveerd raak van mensen die claimen alles al te weten op  basis van dieetboeken en kookprogramma’s  en nauwelijks open staan voor advies. Het antwoord is: soms wel, vaker niet. Ik heb namelijk één hele duidelijke reden. Ik ben geen Italiaanse ijssalon. Ik heb maar twee smaakjes. De ene is maximaal. De andere is niet. Iemand die zich inzet voor zijn doel, daar zet ik mij ook maximaal voor in. Zo simpel is het. Een goede diëtist moet er niet zitten om maximaal te declareren, maar om maximaal resultaat te behalen voor de cliënt. Aan het eind is dat waar je een kwalitatief goede diëtist (of BGN consulent) aan herkent.

Bronnen

  1. Wet en regelgeving. Geraadpleegd op 05-01-2018
  2. Beroepsprofiel Diëtist 2013. Geraadpleegd op 05-01-2018
  3. Beroepscode. Geraadpleegd op 05-01-2018
  4. Kwaliteitscriteria 2015-2010. Utrecht, juni 2015
  5. Beroepsprofiel BGN gewichtsconsulent. Geraadpleegd op 05-01-2018
  6. Beroepsprofiel sportdiëtist. Geraadpleegd op 05-01-2018
  7. Netwerk. Geraadpleegd op 05-01-2018