Ook wel eens opgevallen hoeveel mensen er tegenwoordig verstand van voeding hebben? Van de dame achter de counter van de plaatselijke drogisterij tot je verre achterneef, van die BN’er bij RTL Late Night, van je homeopaat tot die knappe chef bij 24 Kitchen, van je huisarts tot je buurvrouw. Afgaande op die diversiteit zou je je kunnen afvragen waarom of er nog mensen hun beroep maken van het geven van voedingsadvies, en wat is dan het verschil tussen een voedingsdeskundige, diëtist of voedingsconsulent?
De praktijk
In de dikke 10 jaar dat ik als diëtist werk had ik graag wat statistieken verzameld. Helaas ben ik daar te laat mee begonnen maar gezien de cliënteel van de afgelopen 1,5 jaar heb ik een volstrekt overbodig beroep. Zeker driekwart van de mensen – sporters niet meegerekend – komt binnen met ofwel “ik weet eigenlijk alles al…(maar bevestig nu gewoon dat ik het goed doe)” ofwel “ik heb al zoveel gelezen over voeding… (dat je mij kennelijk niet nodig hebt en toch ben je hier, vraagteken)” ofwel “ik eet al heel gezond… (maar de reden van de verwijzing is redelijk duidelijk te observeren)”. Klinkt demotiverend, kom ik later nog op terug. In de praktijk blijkt ook dat mensen niet alleen volgens eigen zeggen alles al weten, maar dat een groot deel ook geen idee heeft wie ze voor hun neus hebben. Gewichtsconsulent, voedingsjuffrouw, diëtiste… Ik heb alles langs zien komen. Ironisch genoeg raak ik nog het meest geïrriteerd van ‘diëtiste’. Ik ben diëtist, namelijk. De E is de kers op het stoffige imago van de diëtist. De E is erger dan een haar in een driesterren gerecht. De E is erger dan een overvolle stofzuigerzak uit je stofzuiger halen. De E is erger dan… nou ja ik moet het ook niet overdrijven misschien. Maar die E irriteert me. Ik ken namelijk ook geen fysiotherapeute, of een dokteres.
En door… wat is nu het verschil?
Even terug. Wat is nu het verschil tussen al die voedingsmensen? Ten eerste zijn er diëtisten. Diëtisten zijn eigenlijk de enigen die een beschermde opleidingstitel hebben (1). Diëtisten hebben een HBO opleiding (Bachelor of Science, BSc) genoten en conformeren zich daarmee aan de beroepscode van de brancheorganisatie (de DCN, Diëtistencoöperatie Nederland voor vrijgevestigde diëtisten of de NVD, Nederlandse Vereniging voor Diëtisten voor alle diëtisten) waarmee de handelswijze van de diëtist die aangesloten is gewaarborgd is (2,3). Om ook voor vergoeding van zorgverzekeraars in aanmerking te komen moeten diëtisten in het Kwaliteitsregister Paramedici (KP) geregistreerd staan (4). Iedereen met een diploma als diëtist kan zich in het Diplomaregister laten registeren, maar voor het Kwaliteitsregister gelden 5 jaarlijkse aanvullend eisen zoals scholing, werkervaring en het voeren van intervisie (4). Een diëtist die in het KP staat geregistreerd is dus in feite up tot date en zou de cliënten moeten kunnen voorzien van actuele en wetenschappelijk onderbouwde voedingsadviezen. Gewichts- of voedingsconsulenten hebben een opleiding op maximaal MBO niveau gehad, bijvoorbeeld via organisaties als het LOI of Chivas. Een gewichts- of voedingsconsulent is geen beschermd beroep. Mijn grootvader mag zich zo noemen, en jouw buurman ook. Maar als je deze opleiding hebt afgerond dan kun je je aansluiten bij de Beroepsvereniging Gewichtsconsultenten Nederland, BGN. Dit lidmaatschap van de beroepsvereniging vraagt kwaliteitseisen zoals het behalen van scholing (5). Daar kun je op letten als je een gewichtsconsulent bezoekt. Een gewichts- of voedingsconsulent richt zich uitsluitend op mensen met matig overgewicht zonder aandoeningen. Een diëtist heeft een breder perspectief als het gaat om voeding, gezondheid en ziekte en geeft een voedingsbehandeling aan mensen met ziektes en aandoeningen zoals diabetes, hoge bloeddruk, voedselallergie, COPD, nierfalen, ziekte van Crohn.
Maar wat zijn al die anderen dan…
Dat is dus een interessante vraag. Je heb voedingsadviseurs, voedingsdeskundigen, voedingscoaches, sportvoedingsadviseurs en ga zo nog maar door. Wat zegt het? Niets. Interessant voor op het CV maar daar houdt het op qua deskundigheid. Ook voedingswetenschapper is geen afgebakend begrip, al is de Master of Science (MSc) titel die daar aan gekoppeld is natuurlijk wel. In essentie kun je er dus vanuit gaan dat al die hippe termen betekenen dat iemand op zoek is naar een interessant CV, dan wel op zoek is naar een modernisatie van het begrip ‘diëtist’ of ‘voedingsconsulent’. Wat jammer is, want de titel ‘diëtist’ en zeker met een KP registratie zou in andere werelden dan de voedingswereld veel waardering oproepen. Maar omdat iedereen verstand heeft van voeding….
En dan heb je ook nog….
Ja je hebt ook nog sub disciplines. Zoals een kindervoedingscoach en een sportdiëtist. In het geval van bijvoorbeeld sportdiëtist en kinderdiëtist hebben die woorden daadwerkelijk betekenis. Niet geheel toevallig is een sportdiëtist gespecialiseerd in het begeleiden van sporters en een kinderdiëtist in het begeleiden van kinderen. Ook hiervoor zijn HBO+ opleidings- en scholingseisen vastgelegd. Daarentegen zijn ook termen als kindervoedingscoach of sportvoedingsconsulent loze termen die iedereen zich zelf in feite kan toe-eigenen, met of zonder scholing of cursus.
Dus…
Er zijn heel veel mensen die claimen verstand van voeding te hebben, maar een klein deel heeft daar daadwerkelijk voor geleerd. Daar zit wel een dingetje. Ook tussen lezen en weten zit een wereld van verschil. Ik lees namelijk ook veel over bitcoins maar dat betekent niet dat ik er a) iets van snap en b) ook kennis van heb, laat staan om anderen te adviseren. Dus zorg dat je info inwint bij partijen die daarvoor geschoold zijn. Bij een BGN gewichtsconsulent als je wat kilo’s wilt afvallen, bij een NVD of DCN diëtist die in het Kwaliteitsregister aangesloten is in andere situaties.
Oh ja….
Ik zou nog even terugkomen op de vraag of ik niet gedemotiveerd raak van mensen die claimen alles al te weten op basis van dieetboeken en kookprogramma’s en nauwelijks open staan voor advies. Het antwoord is: soms wel, vaker niet. Ik heb namelijk één hele duidelijke reden. Ik ben geen Italiaanse ijssalon. Ik heb maar twee smaakjes. De ene is maximaal. De andere is niet. Iemand die zich inzet voor zijn doel, daar zet ik mij ook maximaal voor in. Zo simpel is het. Een goede diëtist moet er niet zitten om maximaal te declareren, maar om maximaal resultaat te behalen voor de cliënt. Aan het eind is dat waar je een kwalitatief goede diëtist (of BGN consulent) aan herkent.
Bronnen
- Wet en regelgeving. Geraadpleegd op 05-01-2018
- Beroepsprofiel Diëtist 2013. Geraadpleegd op 05-01-2018
- Beroepscode. Geraadpleegd op 05-01-2018
- Kwaliteitscriteria 2015-2010. Utrecht, juni 2015
- Beroepsprofiel BGN gewichtsconsulent. Geraadpleegd op 05-01-2018
- Beroepsprofiel sportdiëtist. Geraadpleegd op 05-01-2018
- Netwerk. Geraadpleegd op 05-01-2018
De diëtist in de slachtofferrol?
De diëtist wordt achtergesteld door zorgverzekeraars en de diëtist verdient meer aandacht omdat zij of hij hoger opgeleid is dan veel andere voedingsexperts. Red de diëtist!
Het is niet echt sterk om jezelf te verheffen door anderen weg te zetten als kneusjes.
Laat ik voorop stellen dat ik sympathie heb voor diëtisten!
Ik zie het zo: de diëtist is opgeleid om bij de voedingsgerelateerde ziektes zoals diabetes, allergieën en darmproblemen te behandelen. Dat maakt het grote verschil met ons BGN-gewichtsconsulenten. Op het gebied van afvallen, fitter worden en in de preventie zitten we elkaar blijkbaar in de weg. BGN-gewichtsconsulenten zijn ook allemaal extra opgeleid als coach. Bij afvallen geeft dat meerwaarde voor langdurig resultaat. De diëtist was vooral gewend om cliënten doorgestuurd te krijgen via de huisarts. Sinds dat veranderd is, zijn ze in een crisis gekomen. Ondernemen en je eigen bedrijf runnen is wat anders dan goed zijn in je vak.
Ik pleit voor samenwerking tussen BGN-gewichtsconsulenten en diëtisten.
Samenwerken is een van de krachten in het werkveld. In plaats van de tegenstellingen benoemen, zouden we de overeenkomsten kunnen delen. We hebben allebei onze specialiteiten. We kunnen doorverwijzen (dat doe ik regelmatig!), elkaar aanvullen en verder helpen. Dat lijkt me vruchtbaarder voor de toekomst dan elkaar afbranden.
Mooi stuk, waarmee de benodigde duidelijkheid wordt verschaft. Een aanvulling: BGN-gewichtsconsulenten begeleiden ook mensen met hogere BMI. En sturen de client vanaf BMI 30 voor een checkup naar de huisarts, om zeker te weten dat er geen medisch dieet nodig is (hoge bloeddruk, cholesterol, verhoogd bloedsuiker). Wij werken preventief. Om een ziekte te genezen verwijzen wij naar de dietist. Ook bezoek ik regelmatig HBO-scholingen, waar dietisten ook naartoe gaan. Doorgaans op het gebied van coaching en gedragsverandering, het specialiteitengebied van de BGN-gewichtsconsulent. Het zou mooi zijn om in de toekomst de samenwerking met de diëtist verder uit te bouwen. Zoals Marlies hierboven voorstelt, zodat we samen Nederland gezonder maken.
Goed stuk, en fijn dat je de BGN- gewichtsconsulent noemt als goede keus als je wilt afvallen. Ik ben BGN-gewichtsconsulent en ik herken een groot deel van je verhaal. Een dietist is hoger opgeleid en zodra mensen een speciaal dieet nodig hebben om een medische reden is een diëtist de aangewezen persoon. Maar volgens mij kan een grote groep mensen perfect door een gewichtsconsulent begeleid worden omdat die behalve het geven van voedingsadviezen juist veel meer bezig is met het coachen van mensen. Dat krijg ik bijna dagelijks te horen van cliënten, dat ze met name dat aspect zo waarderen aan mijn werkwijze (en zo werken mijn collega’s ook). Het wordt niet voorgekauwd, maar we komen samen tot oplossingen en resultaat. Ik denk dat een diëtist en een BGN-gewichtsconsulent dus allebei prima mensen met overgewicht kunnen begeleiden, ieder op hun eigen manier en net waar de client zich het fijnst bij voelt. En dat we ook kunnen samenwerken en mensen naar elkaar kunnen doorsturen als we denken dat dat beter werkt voor de client.
Vera, ik begrijp je frustratie! Ik als BGN gewichtsconsulent loop daar ook dagelijks tegenaan, want heb geen beschermde titel, dus iedereen kan zich zo noemen. En er zijn dan ook (heel) veel mensen die vinden dat ze er verstand van hebben.
Dat de opleidingseis van een BGN gewichtsconsulent op MBO niveau is, wil overigens niet zeggen dat men maximaal MBO niveau heeft.
Er zijn vele gewichtsconsulenten, voedingscoachen etc. etc. met en zonder diploma, die hun eigen religie prediken. Helaas gebeurd dat ook bij diëtisten, die in ieder geval een HBO diploma hebben en een beschermde titel, maar ook hun eigen religie verkondigen. Ik denk dat je zelf de voorbeelden wel kent.
Ik begeleid mensen die overgewicht hebben en mensen die om medische redenen bij mij komen stuur ik door naar een Dietist.
Net als dat ik velen ook naar jullie boeken verwijs.
Ik vind dan ook dat we veel meer met elkaar moeten doen en minder op eigen eilandjes moeten zitten, want met elkaar worden we sterker!
Ook hier een BGN gewichtsconsulent die zeker voorstander is van samenwerken met de diëtist. Hoe veel meer duidelijkheid zou er zijn voor de consument als wij samen de handen ineen zouden slaan en ons samen als de proffesionel op het gebied van voeding zouden presenteren. De diëtist op hbo niveau en de BGN gewichtsconsulent op mbo niveau. De een gespecialiseerd op gezondheid, ziektes, allergieën ect. De ander gespecialiseerd op gewichtsverlies gedrachtssverandering en coaching.
Ook hier een BGN gewichtsconsulente. Ik pleit voor meer samenwerking tussen de diëtist en gewichtsconsulent. Samen kunnen we veel doelen bereiken op professioneel niveau. Ook ik begeleid veel clienten naar een positieve gezondheid. Vaak weten ze inderdaad wel wat gezonde voeding is, maar vallen vaak terug in ongezonde gewoontes. Komen er lichamelijke klachten bij kijken dan stuur ik ze altijd door naar de specifieke professional. Op deze manier vullen we elkaar goed aan.
Ik denk dat de BGN gewichtsconsulent en de diëtist elkaar prima kunnen aanvullen. Uiteraard heeft een diëtist, naast veel verstand van voeding, uiteraard een diepgaandere kennis van medische zaken dus zal ik altijd klanten met een noodzaak voor aanpassing van de voeding puur op medische gronden, direct doorverwijzen naar de diëtist. Ik mag alleen maar hopen, dat er ook diëtisten zijn, die snappen en erkennen waar de kracht van de (BGN) gewichtsconsulente ligt. Ik weet zeker en ik spreek uit ervaring, dat sommige mensen beter af zijn bij een gewichtsconsulent, dan bij een diëtist, als het puur om gewichtsverlies gaat, omdat de gewichtsconsulent veel meer stuurt op gedrag en coacht (omdat we meer de tijd nemen) Als het gaat om hele specifieke medische klachten die een fikse kennis van aangepaste voeding vragen, is een cliënt ten allen tijden beter af bij de diëtist! Alleen met wederzijds respect en kennis van elkaars sterke en zwakke kanten, kunnen wij de cliënten zo goed mogelijk helpen en als het goed is, is dat toch waar we het met zijn allen voor doen?
Vaak is het zo dat mensen die het hardst om hun titel schreeuwen (en ik heb er echt een hele hoop) haarfijn aanvoelen dat er iets niet klopt in hun betoog. Wanneer je dat belangrijker vindt dan te kijken naar wat helpt de klant nu echt, dan sla je in mijn ogen de plank echt goed mis. Wat een hoop geschreeuw over een titel die slechts enkele decennia bestaat. Misschien toch ook eens een cursus Marketing volgen. Niks zo slecht als de concurrent openlijk afvallen. Ow ja…. for your information… Ik ben doctorandus in diverse disciplines en ben daarnaast ook nog afgestudeerd in de Ayurvedische geneeskunde met Ayurvedische voedingsleer als specialisatie. Ayurveda bestaat ruim 5000 jaar en is wetenschappelijk bewezen (waar blijf je nou met je HBO titel!?). Deze wetenschappelijke onderzoek worden met zeer grote regelmaat herhaald zowel aan Westerse universiteiten als Oosterse (met name in India). Daarnaast is Ayurveda erkend door de World Health Organisation (WHO). En jij wilt blijven volhouden dat wij voedingsconsulenten het mis hebben? Sorry maar je zet jezelf vooral voor schut. Ik vond dat zooooooo irritant 😉 (Vette knipoog naar jouw blog) en ik laat ons ‘overigen’ niet zomaar afvallen. Er zijn namelijk mensen die dat zonder meer geloven omdat ze dringend hulp nodig hebben en zo op het verkeerde been worden gezet. Deze mensen kan ik vaak wel helpen nadat ze teleurgesteld zijn geraakt bij de Diëtist(e). Einde van mijn verdedigingsbetoog!
Chantal… vraagje. Hebben jouw Ayurvedische, ‘wetenschappelijk bewezen’ geneesmiddelen op basis van rasa shastra, wel of niet in 1990 en 2008 tot rellen geleid doordat wetenschappelijk onderzoek aantoonde dat er dodelijke hoeveelheden arsenicum, lood, kwik en andere zogenaamd gezonde middelen in aanwezig waren?
Ik ben het helemaal met je eens Vera. Zelf heb ik ook echt de gekste dingen gehoord van mensen die denken dat ze alles weten. Helaas geloven er ook veel mensen in.. want als je voortdurend een leugen/valse informatie vertelt, dan wordt het de ”waarheid”.