We kennen het allemaal wel, de schreeuwende koppen in kranten of op online platformen over medisch ‘nieuws’, met als doel jouw aandacht te trekken. Berichtgevingen met titels zoals ‘Lastige patiënt krijgt vaak verkeerde diagnose’ of ‘Zeelucht goed tegen kanker’ zorgen voor een bepaalde beeldvorming of mening van de lezer terwijl de waarheid vaak een stuk genuanceerder ligt. Maar dat laatste stukje wordt nou vaak nét niet genoemd in deze berichtgevingen en hierdoor wordt de plank qua correcte medische informatie voorziening volledig mis geslagen.

Waarom dit boek?

Eind vorig jaar brachten de oprichters van het platform Dokter Media het boek ‘Dokter, ik las in de krant dat…’ uit waarbij zij 79 van de meest aansprekende medische berichtgevingen hebben verzameld die zij de afgelopen 5 jaar tegen zijn gekomen. Artsen Lester du Perron en Tijs Stehmann hebben het platform Dokter Media in 2015 opgericht. De reden hiervoor was omdat zij niet alleen in hun eigen spreekkamer, maar ook bij collega’s merkten dat dit soort medische nieuwsberichten niet alleen voor onduidelijkheid over ziekte of behandeling in de spreekkamer zorgden, maar ook valse hoop bij patiënten creëerde. De schrijvers willen door middel van dit boek, door gebruik te maken van een vaste leesmethode, duidelijkheid geven wat er precies wordt bedoeld in een artikel en wat we hier nou uiteindelijk mee kunnen in het dagelijks leven.

De dokter media methode

Elk medisch nieuwsbericht wordt in het boek met dezelfde werkwijze behandeld; de dokter media methode. Deze methode is door de schrijvers zelf ontwikkeld om een bericht systematisch te kunnen ontleden om zo tot de kern van het medisch nieuwsbericht te komen en een begrijpelijke conclusie te kunnen vormen. De 4 stappen die worden gebruikt zijn:

  1. ‘Wat suggereert de kop’
  2. ‘Waar komt dit nieuwsbericht vandaan’
  3. ‘Is dit echt iets nieuws’
  4. ‘Wat kunnen we hier nu concreet mee’

‘Studie; zeelucht goed tegen kanker’

De 79 titels die voorbij komen vind ik variëren van ‘okay, zou misschien kunnen’, ‘hoe wil je dit verkopen’ tot ‘dit is gewoon gevaarlijk om te zeggen’.

De Telegraaf schreef bijvoorbeeld over Vlaams laboratoriumonderzoek naar de effecten van ‘zeespray’ op de deling van kankercellen. De krant concludeert daaruit dat ‘zeelucht inademen helpt om kanker te bestrijden’ (!). Betekent dit dat kankerpatiënten voortaan als onderdeel van hun behandeling de kustlijn moeten bezoeken? Lester en Tijs beschrijven onder andere dat het hier gaat om onderzoek met cellen in een lab en niet op mensen. Dat type onderzoek is nooit op deze manier door te vertalen naar de praktijk. Zeelucht bestrijdt echt geen kanker.

Tijdens mijn opleiding tot voedingswetenschapper heb ik al menig artikel moeten analyseren dus ik ben niet zo snel onder de indruk van wat een krantenkop suggereert. Maar het blijkt juist dat veel mensen alleen een krantenkop lezen en ‘studie; zeelucht goed tegen kanker’ dan blijft hangen en misschien zo ook doorverteld wordt en dat vind ik toch echt alarmerend.

Conclusie

Het gebruik van een systematische leesmethode leert de lezer keer op keer om een nieuwsbericht op dezelfde manier te beoordelen en kritisch naar de berichtgeving te kijken, ook al kan dit soms wel wat eentonig lezen. Maar dat is mijn inziens juist de kracht van herhaling, hierdoor word je steeds beter in hetgeen wat je wilt bereiken en kun je deze leesmethode elk moment in de toekomst toepassen wanneer er weer een medisch artikel met ‘baanbrekend onderzoek’ wordt gepubliceerd in de krant. De schrijvers willen graag dat het boek ook voor mensen zonder een medische achtergrond te lezen is en daar zijn ze zeker in geslaagd. Niet alleen door hun heldere manier van schrijven, maar ook door alle uitleg die ze geven. En mocht je er toch even qua terminologie niet uit komen, het boek heeft een handige verklarende woordenlijst.

ISBN: 9789029542661, Dokter ik las in de krant dat… door Lester du Perron en Tijs Stehmann