Eind 2019 verschenen er verschillende berichten in de media waarin kinderartsen waarschuwen voor een specifiek merk aan vitamine D druppels (2). In deze nieuwsberichten wordt gewaarschuwd voor vitamine D druppels die de toevoeging Propylgallaat (E310) bevatten. Zij stellen dat het toevoegen van Propylgallaat niet toegestaan is en daarnaast onbekend is of dit stofje veilig gebruikt kan worden bij kinderen. Dit nieuws bracht een hoop onrust met zich mee, op sociale media zag ik een hoop vragen rondom het nut van vitamine D suppletie langs komen. En ook ik liep vlug naar het kamertje van mijn dochtertje om de vitamine D druppels te checken op het stofje Propylgallaat. Tijd om eens in de literatuur te duiken rondom vitamine D en Propylgallaat.

Wat is Propylgallaat?

Propylgallaat is een anti-oxidant. En zorgt voor een goede houdbaarheid van onder andere vloeistoffen, maar is daarnaast ook terug te vinden in verschillende koekjes en ander bewerkt voedsel (3). Propylgallaat is een E-nummer, ook wel bekend als E310. En onder deze code ook terug te vinden op de verpakking van voedingsmiddelen. De veiligheid van e-nummers staat wel vaker ter discussie. Maar deze stofjes mogen niet zomaar worden toegevoegd aan voedingsmiddelen. Deze toevoegingen moeten eerst worden goedgekeurd door de Europese voedselveiligheidsautoriteit (EFSA) (4).

Is Propylgallaat veilig?

Propylgallaat wordt toegevoegd aan de vitamine D druppels op waterbasis, om de houdbaarheid te verlengen. Nadat de waarschuwing van de kinderartsen in het nieuws verscheen, heeft begin 2020 het RIVM gekeken naar Propylgallaat en de veiligheid van het gebruik in vitamine D druppels (5). Hierin wordt de veiligheid van de toevoeging E310 voor kinderen vanaf 4 maanden oud onderbouwd. Het RIVM gaat op basis van onderzoek uit van een veilige dagelijkse inname van Propylgallaat van 0,5 milligram per kg lichaamsgewicht. Met het gebruik van vitamine D druppels op waterbasis krijgen baby’s 0,03 mg Propylgallaat per kg lichaamsgewicht binnen. Daarnaast krijgen ze ook nog Propylgallaat binnen met de voeding, maar door de lage hoeveelheid Propylgallaat in de vitamine D druppels wordt de grens van 0,5 milligram eigenlijk niet snel gehaald (5).
Als we dan wat dieper inzoomen op het advies voor de baby’s jonger dan 4 maanden, geeft het RIVM aan dat de dagelijkse veilige inname voor jongere baby’s mogelijk wat lager ligt (5). Dit omdat de organen van deze kleintjes nog in ontwikkeling zijn. Er is dan ook echt meer onderzoek nodig om de veiligheid te garanderen voor baby’s jonger dan 4 maanden. (6)

Wat doet Vitamine D?

Je zult het vast wel eens voorbij hebben zien komen: zonlicht zorgt voor de aanmaak van Vitamine D. En hierdoor is vitamine D een van de weinige vitamines die het lichaam zelf kan aanmaken. Vitamine D krijg je binnen met je voeding, denk hierbij aan vette vis, margarine, halvarine en bak- en braadproducten. Echter zonlicht is de belangrijkste bron van vitamine D voor het lichaam. Vitamine D speelt een belangrijke rol in de calcium/fosfaat balans en is hierdoor belangrijk bij de opbouw van botweefsel (7). De afgelopen jaren is er veel onderzoek gedaan naar het belang van een goede vitamine D status. En hieruit komt naar voren dat een tekort aan deze vitamine botontkalking of spierzwakte kan veroorzaken (7). Als we dan specifiek gaan kijken naar vitamine D en de rol hiervan bij kinderen, zien we zelfs uit onderzoek naar voren komen dat vitamine D niet alleen effect heeft op de botdichtheid maar mogelijk ook op een gunstig lipiden profiel voor kinderen (8).

Hebben kinderen een vitamine D supplement nodig?

We weten dat vitamine D belangrijk voor je is. En een belangrijke rol speelt in de ontwikkeling bij kinderen. Maar ook dat zonlicht zorgt voor de aanmaak van vitamine D in de huid. Maar hoe zit het dan met al die vitamine D supplementen? En hebben kinderen die extra vitamine D uit druppels of een pilletje wel nodig?

In 2015 bracht de gezondheidsraad de richtlijnen goede voeding uit. In deze richtlijnen wordt dieper ingegaan op verschillende voedingsadviezen. En ook het belang van suppletie van vitamine D is hierin onderzocht (9). Hierin adviseert de gezondheidsraad aan specifieke groepen om een vitamine D supplement te nemen. Onder dit advies vallen ook de kinderen tot een leeftijd van 4 jaar. Dit advies bestaat uit een supplement van 10 microgram vitamine D per dag (9). Uit onderzoek blijkt dat bij kinderen tot 1 jaar en jonge kinderen met een donkere huidskleur die elke dag een supplement krijgen van 7,5 tot 10 microgram vitamine D een sterk verminderd risico hebben op een verstoorde botopbouw (Rachitis) (10). Of dit ook van toepassing is op kinderen boven de leeftijd van 1 jaar met een lichte huidskleur, is nog niet bekend. Echter concludeert het RIVM dat sinds de invoering van het vitamine advies voor kinderen tot 4 jaar, rachitis nauwelijks meer voorkomt in Nederland. Dit advies wordt verder onderbouwd met het feit dat kleine kinderen natuurlijk extra beschermd moeten worden tegen de zon, en hierdoor in verhouding ook minder zonlicht tot zich nemen.

Welke vitamine D druppels moet ik kiezen?

Daar sta je dan. In de drogisterij voor een rek met heel veel verschillende varianten aan vitamine D druppels. Maar welke moet je dan kiezen?  Vitamine D noemen we ook wel een vet-oplosbare vitamine. Het lichaam neemt deze vitamine het beste op, als er ook vet of olie aanwezig is. Je wilt dan ook dat je kleintje de vitamine D binnen krijgt in combinatie met vet of olie. Nu zijn de vitamine D druppels grofweg in te delen in twee verschillende varianten. De variant op waterbasis (vaak aquosum genoemd) en de variant op oliebasis. De vitamine D druppels op oliebasis, bestaan dus uit vitamine D plus een olie component. Wil je gebruik maken van vitamine D druppels op waterbasis. Geef deze dan na een maaltijd waar wat vet in zit.

Als we echter wat beter kijken naar de druppels op waterbasis, zien we dat de ingrediëntendeclaraties van deze druppels veel langer zijn. Vaak hebben de druppels op waterbasis namelijk ook een smaakje. Denk hierbij aan anijs- of sinaasappelsmaak. Er zit dan ook vaak suiker toegevoegd, wat zorgt voor die zoete smaak.
De vitamine D druppels op olie basis, bevatten minder ingrediënten en ook geen suiker. Wat dit een betere keuze maakt. Hierbij hoeven de vitamine D druppels ook helemaal geen fortuin te kosten. Mijn favorieten: de vitamine D druppels op oliebasis van Trekpleister en Kruidvat. (13) (14)

vitamine d suppletie bij kinderen

vitamine d suppletie bij kinderen

 

 

 

 

 

Bronnen

  1. Afbeelding [Internet].
  2. https://www.rtlnieuws.nl/nieuws/nederland/artikel/4936306/vitamine-vitaminedruppels-vitamine-d-propylgallaat-davitamon
  3. Yue X, Liu L, Li Z, et all. Highly specific and sensitive determination of propyl gallate in food by a novel fluorescence sensor. Food Chemistry. Volume 256, 1 August 2018, Pages 45-52.
  4. European Food Safety Authority, efsa.europa.eu.
  5. Risk assessment of propyl gallate in water-based vitamin D supplements intended for infants and young children. RIVM 10-02-2020.
  6. Afbeelding [Internet].
    7. Autier P, Boniol M, Cécile Pizot, Mullie P. Vitamin D status and ill health: a systematic review. Lancet Diabetes Endocrinol 2014; 2: 76–89.
  7. Kelishadi R, Farajzadegan Z, Bahreynian M. Association between vitamin D status and lipid profile in children and adolescents: a systematic review and meta-analysis, International Journal of Food Sciences and Nutrition, 2014,65:4, 404-410.
  8. Richtlijnen goede voeding. Gezondheidsraad, 2015.
  9. Evaluatie van de voedingsnormen voor vitamine D. Gezondheidsraad, 2012.
  10. WinzenbergTM, PowellS, Shaw  KA, Jones  G. Vitamin D supplementation for improving bone mineral density in children. Cochrane Database of Systematic Reviews 2010.
  11. Grossman, Z., Hadjipanayis, A., Stiris, T. et al. Vitamin D in European children—statement from the European Academy of Paediatrics (EAP). Eur J Pediatr 176, 829–831(2017).
  12. Kruidvat.nl
  13. Trekpleister.nl