Ik begeleid regelmatig mensen met coeliakie (glutenintolerantie) en weet inmiddels alles van glutenvrij eten. Nouja bijna alles dan. Want hoe is het nou eigenlijk om glutenvrij te moeten eten, en waar loop je allemaal tegenaan? Om dat beter te begrijpen at ik recent een maand volledig glutenvrij. Ook mijn collega en de mannen (!) deden mee, en ja het was best heel moeilijk (brood, croissants, taart, bier…..). Veel respect voor alle mensen die vanwege hun gezondheid dit dieet moeten volgen.
Onderstaand recept DoitYourself Muesli was een succes, en is gebleven! Ik was verrast hoe makkelijk en lekker dit is, en kun je natuurlijk ook met glutenbevattende granen maken. Het voordeel is dat je precies weet wat je er in doet.
Droge ingrediënten
Neem voor alles eenzelfde kopje of een beker
- Basis: 3 kopjes havervlokken (lees hier of dat gezond is) en 1 kopje boekweitvlokken
- Noten: 1 grote kop zoals walnoten, paranoten, amandelen net wat je lekker vindt. Lees hier meer over de gezondheidsvoordelen van noten!
- Pitten: 1 kopje zoals zonnebloempitten, meloenpitten, pijnboompitten, pompoenpitten
- Zaden: 2 eetlepels sesamzaad, 1/2 kopje lijnzaad. Is lijnzaad gezonder dan Chiazaad?
- Gedroogde vruchten: 2 kopjes zoals rozijnen, abrikozen, vijgen, bananenchips, appel
Natte Ingrediënten
- Vanillearoma (uit een flesje): 1 eetlepel
- Kaneel: 5 theelepels
- Honing : 100 ml (ook handig om een beetje mee te experimenteren naar gelang je van zoet of juist minder zoet houdt)
Bereiding
- Hak de noten en gedroogde vruchten in kleine stukjes en roer alle droge ingrediënten door elkaar.
- Verwarm de honing au-bain-marie, en meng met kaneel en vanillearoma
- Roer het honingmengsel als het goed vloeibaar is door de muesli
- Leg de muesli op een stuk bakpapier, en leg op een bakplaat
- Rooster 15-20 minuten op 180 graden
Eet smakelijk!
Dag Marijke,
wat goed dat je een maand de ervaring hebt opgedaan van glutenvrij eten/leven!
Je recept is een mooie basis muesli. Als coeliakie-patiënt wil ik toch een belangrijke opmerking toevoegen: Ook al is haver van nature glutenvrij, toch is alle in Nederland verkochte haver besmet met tarwe, dus niet glutenvrij. Coeliakie patiënten moeten dus echt, aangeraden door de NCV, een gecertificeerd glutenvrije haver kopen om niet ziek te worden. Dit geldt ook voor boekweit en andere niet-glutenbevattende granen.
De Nederlandse Coeliakie Vereniging meldt het volgende:
Is haver glutenvrij?
Haver is van nature glutenvrij. Maar tijdens de teelt, de oogst, het transport, de opslag, in de molen en bij de verwerking tot eindproducten (bijvoorbeeld in de bakkerij) komt de haver in aanraking met tarwe, gerst en rogge. Daarom past alleen gecertificeerd glutenvrije haver binnen een glutenvrij dieet. Op de verpakking van deze haver staat het ‘glutenvrij’ logo. Dit verhaal geldt ook voor bijvoorbeeld boekweit.
Vanwege de hoogwaardige voedingskwaliteiten kan haver een belangrijke aanvulling vormen op het bestaande glutenvrije dieet. Daarom zijn sinds januari 2009 de wijzigingen ten aanzien van haver in de Codex Alimentarius overgenomen in de Europese wetgeving via Richtlijn EG Nr. 41/2009. Hierin staat dat haver, mits gecertificeerd en schoon geproduceerd, als ‘glutenvrij’ gelabeld en verkocht mag worden.
Laatst bijgewerkt op 15 mei 2011.
Ik lees je blog met veel plezier, het is informatief en gedegen, bedankt!
groet, Linda Dubbeldam
Ha Linda,
Dat klopt idd. Gaby schreef er eerder dit over https://www.iamafoodie.nl/haver/ Dank voor je toevoeging, en dat je ons volgt. Hartstikke leuk
grtjs Marijke
Je zegt dat je veel weet over glutenvrij eten, en toch beveel je mensen met coeliakie havervlokken aan. Mmm dat begrijp ik niet helemaal. Haver bevat net als tarwe gluten. Je hebt wel honderden soorten gluten. Weliswaar niet de gluten genaamd gliadine uit tarwe soorten. Maar als ik een coeliakie patiënt zou zijn zou ik ook deze laag gradige ontstekingsbevorderende product weren als de pest.
Ook met haver verloopt de coeliakie weliswaar minder problematisch dan met granen, maar dit is één van de reden dat mensen met coeliakie nooit echt 100 % beter worden.
Ook Boekweit heeft zijn eigen eiwitstructuren die lijken op gluten van granen.
sorry om te zeggen, maar als je havervlokken in één adem noemt met glutenvrij eten dan weet je naar mij mening eigenlijk helemaal niet zoveel over glutenvrij.
Misschien dat ik je kan uitnodigen om eens deze link te lezen http://www.glutenfreesociety.org/gluten-free-society-blog/are-oats-safe-to-eat-on-a-gluten-free-diet/ , en wellicht kan je hierop ook een reactie geven.
Ivo
Hai Ivo,
Uit verschillende onderzoeken blijkt dat het gebruik van haver geen vlokatrofie geeft bij coeliakie, maar wel bij een aantal patiënten maagdarmklachten en jeuk kan veroorzaken. Bij nieuw gediagnosticeerde coeliakiepatiënten treedt bij het gebruik van een haverbevattend glutenvrij dieet darmherstel in gelijke mate op als bij een havervrij glutenvrij dieet (Högberg et al. 2004, Janatuinen et al. 2000, Janatuinen et al. 2002). In de studie van Peräaho uit 2004 wordt wel een milde intra-epitheliale lymfocytose aangetoond. Contaminatie met tarwe van de gebruikte haverproducten zou een oorzaak kunnen zijn.
Een Scandinavische studie laat zien dat ook kinderen na twee jaar gebruik van haver geen histologische afwijkingen en immunologische reacties hebben. Wel hadden twee van de 23 kinderen klachten in de vorm van buikpijn en braken (Koskinen et al. 2009).
In de praktijk blijkt haver vaak gecontamineerd te zijn met glutenbevattende granen. Haverkorrels lijken in uiterlijk erg veel op tarwekorrels waardoor contaminatie op het oog niet is te beoordelen. De Europese Unie Verordening (EG) Nr. 41/2009 schrijft voor dat de haver speciaal moet zijn geproduceerd, bereid en verwerkt om verontreiniging met tarwe, rogge, gerst en kruisingen daarvan te vermijden. Alleen als het glutengehalte van deze haver minder dan 20 mg/kg bedraagt, mag het als glutenvrij worden verkocht. Sinds 2009 is er niet gecontamineerde haver van Nederlandse bodem verkrijgbaar.
Je zou evt ook info kunnen inwinnen bij de NCV hierover. De NCV is verbonden aan internationale coeliakie verenigingen en heeft een medische adviesraad:http://www.glutenvrij.nl/page/Glutenvrij-leven/Het-glutenvrije-dieet/Haver
Groet Marijke
Hoi Marijke, bedankt voor je uitgebreide antwoord. Toch wil ik nog even ingaan op jouw argumenten.
Je haalt aan dat uit de 23 patiënten die meededen aan het onderzoek 2 ervan last hadden van braken en misselijkheid. Met een simpele aanname zou dat betekenen dat wellicht 1 op 12 kinderen met coeliakie geen haver kan verdragen.
Ik geloof best dat Haver besmet kan geraken met granen zoals tarwe of gierst en dat daardoor klachten blijven of verergeren bij inname. Maar zoals je zelf al zegt alles onder de 20 mg / kg aan gluten mag als glutenvrij worden verkocht. Maar dat betekent dus niet dat glutenvrije producten glutenvrij zijn en geen schade kunnen aanrichten.
De Canadese regering beweert zelf dat 5 % van alle coeliakie patiënten gevoelig is voor de eiwitstructuren ( gluten ) in Haver. Er bestaan goede testen om te zien of je antilichamen aanmaakt bij de inname van bepaald voedsel. Coeliakie patiënten hebben een veel lagere levensverwachting, ook als ze de bekende granen vermijden. Daarom zou enige voorzichtigheid geboden zijn om haver als een goed alternatief te zien. Ook boekweit kan immunologische reacties geven. Granen maar ook sommige gras soorten zijn nog niet zo lang geïntroduceerd in de evolutie van het dieet van de mens, en de eiwitstructuren van granen en sommige grassen kan zeker immuun reacties geven. Voorzichtigheid is dus geboden.
Nogmaals een link met een studie die aangeeft dat de consumptie van glutenvrije producten bij coeliakie patiënten herstel van de darmvlokken zeer zeldzaam is
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19302264
Ha Ivo,
Ik werk in het coeliakiecentrum van het VUmc. We zijn een gespecialiseerd centrum en ontvangen patienten uit het hele land. Ik opereer absoluut niet alleen maar werk daar samen met een aantal MDL-artsen. Je kunt er vanuit gaan dat we volgens de laatste richtlijnen werken. De reden dat ik je zo uitgebreid antwoord heeft daar mee te maken. Dit is wat ik namelijk doe in het dagelijks leven. Ik heb mij gespecialiseerd in het begeleiden van coeliakiepatienten, lees literatuur, bezoek congressen en werk en schrijf mee aan wetenschappelijk onderzoek. Bijvoorbeeld deze: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24084055
Patienten ondergaan ter diagnostiek altijd een biopt en we vervolgen Transglutaminase antistoffen in het lab tijdens implementatie van het glutenvrije dieet. Daarnaast vervolgen we (vitamine)lab en uiteraard klachtenpatroon. In eerste instantie wordt gekeken naar de daling in antistoffen (vanwege de lange halfwaardetijd). In de studie die jij aanhaalt zijn de mensen gem.16 maanden gevolgd. We weten dat bij volwassenen darmherstel lang kan duren. Omdat een biopt erg invasief is wordt dit in de praktijk meestal niet herhaald. Als er geen klachten meer zijn, de antistoffen zijn negatief, het gewicht is stabiel, en vitaminelab en DEXA zijn in orde dan is geen reden tot zorg.
Mocht een patient na een x periode geen daling in antistofen meer laten zien en/of klachten houden dat is wordt er gekeken naar verborgen gluten in het dieet of andere oorzaken (bijv de haver of glutenstapeling). Indien een patient klachten houden bij negatieve antistoffen dan kan er sprake zijn van refractaire coeliakie en zo nodig wordt er altijd een herhaalbiopt gedaan.
Hoi, dank voor je bericht. Niet geheel wat ik gehoopt dat. In je laatste bericht meen ik, tussen neus en lippen door te lezen dat je simpelweg niet verkeerd in je aanname kunt zitten, omdat je zo ervaren bent of in een omgeving werkt waar zo veel ervaring zit. Hierdoor maak je mij argumenten minder relevant en die van jou relevanter zonder inhoudelijk in te gaan op de link die ik heb toegevoegd. Niet dat ik ongelijk kan hebben, maar overtuigd heeft u mij allerminst.
Menig coeliakie patiënt vaart veel beter op het vermijden van de zogenaamde glutenvrije producten dan met consumptie van gluten vrije producten. ( rijst, mais, boekweit, haver )
U zegt ook het volgende: “‘We weten dat bij volwassenen darmherstel lang kan duren”‘
Ik neem aan dat u daarmee bedoelt Coeliakie patiënten? Indien zo, dan weet u dat darmflora zich in de meeste gevallen niet kan herstellen of in remise blijft, omdat de balans in de darmen niet herstelt word. Het darmslijmvlies kan zich indien de omstandigheden ideaal zijn herstellen in slechts 7 dagen soms in combinatie van supplementen en met het vermijden van voedsel dat ontstekingen bevorderd. Voor zeer beschadigde darmvlokken waarschijnlijk niet maar dat is per individu verschillend, want iedereen is uniek.
Als u weet dat de darmen minder goed herstellen bij Coeliakie patiënten dan kan dat volgens mij een aantal dingen betekenen, namelijk Coeliakie patiënten herstellen minder makkelijk ( door een onbekende pech factor ) of de ontstekingen in de darmen zijn weliswaar verminderd maar herstellen niet helemaal door laag graadige ontstekingen veroorzaakt door allergenen. Glutenvrije producten kunnen die allergenen zijn.
U hanteert een one size fits all methode, namelijk dat glutenvrije producten ( die in essentie dus niet gluten vrij zijn ) veilig zijn voor een ieder met Coeliakie, terwijl ander onderzoek ( zie link in vorig bericht ) aantoont dat maar weinig Coeliakie patiënten darmherstel optreed bij glutenvrije producten.
Uiteindelijk gaat het om de patiënt, en minder om onze interpretatie op uitslagen van testen die wij doen waarnaar u refereert.
Prima als een patiënt geen last denkt te ondervinden met het consumeren van gluten vrije producten. Wie ben ik om te zeggen dat dat niet mag. Maar patiënten die minder makkelijk of niet of nauwelijks herstellen ( remise ) dient men extra voorzichtig te zijn op consumptie van glutenvrije producten.
Ik vraag mij werkelijk af
🙂 Jij overtuigt mij niet, en ik jou niet. Wat mij betreft breien we er een eind aan.. zonde van ons beider tijd.
Tja, vind het niet per definitie zonde van ons tijd. Maar als jij denkt/ vind dat het hier eindigt dan is dat zo. 🙂
Mocht je nog de behoefte voelen om te reageren met informatie die mij mogelijkerwijs zou kunnen overtuigen, schroom dan niet
Dank je voor het delen van jullie recept.
Ik heb geen enkel last van gluten vrij haver en ga genieten van het recept van deze site.
Thx voor het delen van recepten dat maakt mijn glute vrije leven een stuk gevarieerder. Laat jullie niet ontmoedigen door het comentaar van mensen zoals ivo.