Ik reis regelmatig met de trein en het is verbazingwekkend hoeveel er dan door coupégenoten over voeding wordt gepraat. Soms zijn het gesprekken tussen reisgenoten, dan weer vang ik flarden van telefoongesprekken op. Het varieert van ‘wat gaan we vanavond eten’, tot gezondheidsclaims waarvan men ‘heeft gehoord of gelezen’. Ik kan er echt niks aandoen (beroepsdeformatie), dat laatste trekt altijd automatisch mijn aandacht. De ervaring leert inmiddels dat hetgeen mijn oren bereikt, in 8 van de 10 gevallen toch op zijn minst als ‘opmerkelijke bewering’ valt te bestempelen. Daarom neem ik jullie in mijn volgende blogs mee op voedingsreis.

Ergens op het traject Utrecht Centraal – Heerlen

Treinreiziger: “Die kl** diabetes, ik mag echt helemaal niks meer eten. Geen suiker meer in mijn thee en koffie en ook geen bier. Maja, daar houd ik me niet aan hoor. Het leven moet wel leuk blijven. Ik zou wel meer water kunnen drinken. Daarom neem ik nu altijd Roosvicee in mijn water. Dat zijn namelijk natuurlijke suikers.”

Ondertussen in het hoofd van de voedingswetenschapper…

Diabetes type 1 of 2

Ik: “Over welk type diabetes zouden ze het hebben, 1 of 2? Ik gok type 2.”

Bij diabetes type 1 maakt het lichaam geen insuline aan. In de meeste gevallen hebben mensen het al vanaf hun kinderjaren. Insuline, een hormoon, is nodig om onze bloedglucosespiegels op het gewenste niveau te houden. Ons lichaam zet suikers en zetmeel (bepaalde typen koolhydraten) om in glucose. Dit komt vervolgens in je bloed terecht. Ook wel bekend als bloedsuiker. Als je lichaam geen insuline meer aanmaakt, dan kan de glucose dus niet uit je bloed worden gehaald, dit heeft negatieve gevolgen voor de gezondheid van o.a. hart en bloedvaten (1).

Bij diabetes type 2 zijn mensen juist minder gevoelig voor insuline. Vroeger werd deze variant ook wel ouderdomssuiker genoemd, want het kwam meestal pas op latere leeftijd tot uiting. Overgewicht is bijvoorbeeld een risicofactor voor het krijgen diabetes type 2. Helaas komt type 2 tegenwoordig op steeds jongere leeftijd voor. (2)

Wil je meer weten over diabetes? Lees deze eerdere I’m a Foodie blog.

Eerste hulp bij Diabetes Mellitus type 2

Alcohol en diabetes

Ik: “Jeetje joh, je hebt diabetes! Weet je wel wat je mogelijk te wachten staat? Ik zou die biertjes voorlopig maar even laten staan.”

De Nederlandse Gezondheidsraad bekeek in 2015 de relatie tussen diabetes en matige alcohol gebruik (tot 15 gram alcohol per dag). In Nederland bevat een standaardglas alcoholhoudende drank (bv bierglas of wijnglas) ongeveer 10 gram alcohol. Kortom, bij matig alcoholgebruik hebben we het dus over iets meer dan 1 glas per dag. De Gezondheidsraad trok de conclusie dat matig gebruik van alcohol het risico op diabetes verlaagt. Maar, daarentegen ontdekten ze ook dat matige bierconsumptie bij mannen en matige gebruik van sterke drank bij vrouwen, het risico op diabetes type 2 juist verhoogt. (Er werd geen informatie opgenomen over de relatie tussen matige wijnconsumptie en diabetes. Ook niet over hoog alcoholgebruik (meer dan 15 gram per dag) en de relatie met diabetes.) (3)

Het Diabetesfonds concludeert dat ook dat een glaasje alcohol op zijn tijd best mag. Uiteraard met mate. Dat betekent concreet: maximaal 1 glas per dag. (4)

Overigens, mocht je insuline gebruiken let dan op met alcohol. De combinatie van beide verhoogt het risico op een hypo (dan is je bloedsuikergehalte te laag). Reden daarvoor is dat de lever zowel nodig is voor het afbreken van alcohol, als voor de aanmaak van glucose. Als je dus alcohol drinkt vermindert de lever de aanmaak van glucose en kun je dus een hypo krijgen. (2)

‘Natuurlijke’ suikers en diabetes

Ik: “Huh? Waarom denkt hij dat hij meer water moet drinken? Zou de diëtist (tenminste, ik hoop dat ie daar is geweest) hebben gezegd dat hij meer moet drinken? Heeft hij veel dorst (dat kan een symptoom zijn)? Of denkt hij dat met meer water drinken de diabetes vermindert?”

Wat mijn aandacht definitief trok was: “Daarom neem ik nu altijd Roosvicee in mijn water. Dat zijn namelijk natuurlijke suikers.” Daarmee zei hij in feite:

Natuurlijke suikers hebben geen effect op diabetes, vanwege het feit dat ze natuurlijk zijn. Laten we daar eens beter naar kijken.

Ons lichaam maakt bij de opname van suikers geen onderscheid tussen laten we zeggen kristalsuiker en de suikers uit het vruchtensapconcentraat van Roosvicee. Hetzelfde geldt voor de ‘natuurlijke’ suikers in honing en agavesiroop.

Kortom, water met siroop is suikerwater. Dat is bij een gevarieerd eetpatroon niet erg, mits je het met mate drinkt. Wel als je diabetes hebt. Dranken met suiker kunnen schommelingen in je bloedsuikerspiegel veroorzaken. Dat wil je juist liever niet. Daarbij weten we dat suikerhoudende frisdrank en sap het risico op diabetes type 2 vergroot (2).

Wil je nog een keer de diepte induiken voor wat betreft natuurlijke suikers? I’m a Foodie schreef er eerder een vierluik over.

Concluderend

Ik hoop dat de desbetreffende reiziger zich inmiddels heeft laten voorlichten door de huisarts en diëtist. Wat ik hoorde was niet al te best. Echter, weet jij nu beter.

Geïnteresseerd in meer? De volgende keer een treingesprek over: dikke benen.

Bronnen