Heb je extra vitamines nodig? Nee, meestal niet. Met een gevarieerd en gezond eetpatroon krijgen de meeste mensen voldoende vitamines en mineralen binnen en is het risico op vitaminetekorten klein. Chronische vitaminetekorten die leiden tot deficiëntieziektes zoals scheurbuik en beriberi (veroorzaakt door een tekort aan respectievelijk vitamine C en vitamine B1) komen tegenwoordig in Nederland nauwelijks meer voor. Omdat we lang dachten dat de gezonde effecten van sommige voedingsmiddelen toe te schrijven waren aan de vitamines die er in zaten, zijn er veel studies gedaan naar de effecten van specifieke vitamines op de gezondheid. Zo we weten bijvoorbeeld ook dat mensen die dagelijks multivitamines slikken geen lager risico hebben op bijvoorbeeld chronische ziektes dan mensen die dat niet doen.
Waar kun je het best je vitamines uit halen?
Het is het beste om vitamines uit het eten te halen (of door blootstelling aan de zon, voor vitamine D), en het is dus niet nodig om standaard naast een gezond en gevarieerd eetpatroon nog elke dag een multivitamine te slikken. Sterker nog, het slikken van sommige hooggedoseerde vitamine supplementen kan soms juist schadelijk voor de gezondheid zijn. Een te hoge inname van bijvoorbeeld vitamine B6 kan zenuwschade veroorzaken.
Heeft een vitaminesupplement dan nooit zin?
Jawel, er zijn een paar vitaminen en mineralen waar sommige groepen Nederlanders wat extra van nodig hebben. Alleen als je tot deze risicogroep behoort of wanneer is vastgesteld dat je een tekort hebt door bijvoorbeeld ziekte is het nodig om de betreffende vitamine uit een supplement te halen. Zo wordt vrouwen die zwanger willen worden, geadviseerd om vanaf vier weken voor de bevruchting tot tien weken erna dagelijks 400 microgram extra foliumzuur te slikken om een neuraalbuisdefect te voorkomen. Pasgeboren baby’s die borstvoeding krijgen hebben extra extra vitamine K nodig en omdat vitamine B12 alleen in dierlijke producten zit doen veganisten er goed aan hun eetpatroon aan te vullen met vitamine B12 uit een pil. Een grote groep Nederlanders heeft bovendien een tekort aan vitamine D en wordt daarom aanbevolen een vitamine D supplement te slikken. Dat geldt voor: vrouwen boven de 50 en mannen boven de 70, jonge kinderen, zwangere vrouwen en mensen met een donkere huidskleur. Ook geldt dit voor mensen die lichaamsbedekkende kleding dragen of mensen die weinig buiten komen. Dat wil zeggen: tussen 11.00 uur en 15.00 uur ca. 15 tot 30 minuten met je handen en hoofd onbedekt buiten zijn. Heb jij extra vitamine D nodig? Slik dan een vitamine D supplement van 10 mcg per dag (voor mensen boven de 70 is dit 20 mcg). Meer dan de aanbevolen hoeveelheid is overigens niet beter, kies daarom altijd een supplement met maximaal 100% van de ADH.
Deze column is eerder in het Santé magazine verschenen.
