Lightproducten worden goed verkocht in de supermarkt. Maar wat houdt de term ‘light’ eigenlijk in? Dragen light-producten iets bij als je wil afvallen?

Wat betekent light?

In de wetgeving zijn regels vastgelegd wanneer een product light genoemd mag worden (1). Veel fabrikanten doen er veel aan om hun product light te mogen noemen.

Light (of Lite) betekent dat het product 30% minder van een nutriënt (voedingsstof) bevat dan de normale variant van het product (1). Zo kan de light versie 30% minder energie (kilocalorieën), óf 30% minder vet óf 30% minder suiker bevatten. Voor natrium (zout) geldt een verschil van 25% (1).

Productvergelijking: Minder calorieën ?

Hieronder staan productvergelijkingen van pindakaas, chips en frisdrank. De voedingswaarden zijn opgezocht in de nevo-tabel (2) en bekeken op het etiket van het product.

Pindakaas-light

Pindakaas

Het aantal kilocalorieën (kcal) tussen normale pindakaas en light-pindakaas verschilt weinig per portie. In de light versie is een deel van de vetten vervangen door koolhydraten. De vetten van pindakaas zijn (gezonde) onverzadigde vetten. Geen reden dus om pindakaas light te kopen!

Chips-light

Chips

In light-chips zit 30% minder vet, wel zijn er extra koolhydraten ingestopt; het verschil in kilocalorieën is daarom maar minimaal!

frisdrank-light

Frisdrank

Voor mensen die willen besparen op het aantal kilocalorieën die ze binnenkrijgen zijn light-frisdranken een alternatief voor gewone frisdranken; deze leveren namelijk geen of aanzienlijk minder kilocalorieën. Dat betekent niet dat light frisdrank gezond is. Water, thee, koffie, en groentesappen zijn ook prima alternatieven!

Maakt light dan echt slanker?

Onderzoekers hebben verschillende aspecten van frisdrank op het eetgedrag en het lichaam onderzocht, namelijk: honger- en verzadigingsgevoel, compensatiegedrag, en het effect op gewicht. Het aantal studies en de resultaten van studies naar het honger- en verzadigingsgevoel zijn nog mager. De ene studie wijst op hoger hongergevoel bij drinken van light frisdrank (3-4), de andere publicatie zegt geen conclusies te kunnen doen over honger- en verzadigingsgevoel (5). Wel reageren hersengebieden (onder andere beloningsgebied) verschillend op light en op gewone frisdrank (6-7).

Deze effecten in de hersenen zouden mogelijk compensatiegedrag kunnen verklaren. Enkele onderzoeken hebben namelijk laten zien dat mensen compenseren voor het soort product dat zij eten of drinken. Zo blijkt dat mensen geneigd zijn de portiegrootte aan te passen wanneer zij een light product nuttigen. Resultaat: er is geen verschil meer tussen light-producten en normale producten en het gewicht van deze personen blijft hetzelfde (8-10).

Er zijn echter ook studies die aantonen dat mensen meer eten als zij een met zoetstof gezoete product eten (11-12). Een aantal studies heeft specifiek gekeken naar het effect van met zoetstoffen gezoete producten en het gewicht. Deze studies laten zien dat bij een hogere inname van deze producten er een hoger risico is op overgewicht en obesitas (13-15).

Conclusie

Light is een handig trucje van de industrie om producten aantrekkelijker te maken. Light producten zijn meestal niet slanker en/of gezonder dan normale producten.  In sommige gevallen kunnen lightproducten wel helpen om minder energie (kilocalorieën) binnen te krijgen of om af te vallen mits je de portiegrootte niet aanpast of meer andere producten gaat eten. Dit is zeker niet noodzakelijk, zonder light producten kun je absoluut een gezond gewicht bereiken en behouden!

Mensen met diabetes mellitus (suikerziekte) moeten goed op het etiket letten of bijvoorbeeld de vetten niet vervangen zijn door koolhydraten; dit kan juist bloedglucose meer verhogen dan de normale variant van het product. Het blijft dus voor iedereen belangrijk het etiket goed te lezen.

Bronnen

  1. Verordening (EG) Nr. 1924/2006 van het Europees Parlement en de Raad van 20 december 2006 inzake voedings- en gezondheidsclaims voor levensmiddelen.
  2. Http://nevo-online.rivm.nl/ProductenZoeken.aspx (bezocht op 13 jan. 2014).
  3. Monsivais, P., Perrigue, M.M., Drewnowski, A. Sugars and satiety: does the type of sweetener make a difference? Am J Clin Nutr. 2007;86:116–23.
  4. Black, R.M., Leiter, L.A., Anderson, G.H. Consuming aspartame with and without taste: differential effects on appetite and food intake of young adult males. Physiol Behav. 1993 Mar;53(3):459-66.
  5. Bellisle, F., Drewnowski, A., Anderson, G.H., Westerterp-Plantenga, M., Martin, C.K. Sweetness, satiation, and satiety. J Nutr. 2012 Jun;142(6):1149S-54S
  6. Green, E., Murphy, C. Altered processing of sweet taste in the brain of diet soda drinkers. Physiol Behav. 2012 Nov 5;107(4):560-7.
  7. Smeets, P.A., Weijzen, P., de Graaf, C., Viergever, M.A. Consumption of caloric and non-caloric versions of a soft drink differentially affects brain activation during tasting. Neuroimage. 2011 Jan 15;54(2):1367-74.
  8. McCann, M.T., Wallace, J.M., Robson, P.J., Rennie, K.L., McCaffrey, T.A., Welch, R.W., Livingstone, M.B. Influence of nutrition labelling on food portion size consumption. Appetite. 2013 Jun;65:153-8.
  9. Bellisle, F., Drewnowski, A. Intense sweeteners, energy intake, and the control of body weight. Eur J Clin Nutr. 2007;61:691–700.
  10. Bellisle, F., Altenburg de Assis, M.A., Fieux, B., Preziosi, P., Galan, P., Guy-Grand, B. en Hercberg, S. Use of ‘light’ foods and drinks in French adults: biological, anthropometric and nutritional correlates. J Hum Nutr Diet. 2001 Jun;14(3):191-206.
  11. Finlayson, G., Bordes, I., Griffioen-Roose, S., de Graaf, C., Blundell, J.E. Susceptibility to overeating affects the impact of savory or sweet drinks on satiation, reward, and food intake in nonobese women. J Nutr. 2012 Jan;142(1):125-30.
  12. Swithers, S.E., Martin, A.A., Davidson, T.L. High-intensity sweeteners and energy balance. Physiol Behav. 2010 Apr 26;100(1):55-62.
  13. Turner-McGrievy, G., Tate, D.F., Moore, D., Popkin, B. Taking the bitter with the sweet: relationship of supertasting and sweet preference with metabolic syndrome and dietary intake. J Food Sci 2013 Feb;78(2):S336-42.
  14. Mullie, P., Aerenhouts, D., Clarys, P. Demographic, socioeconomic and nutritional determinants of daily versus non-daily sugar-sweetened and artificially sweetened beverage consumption. Eur J Clin Nutr. 2012 Feb;66(2):150-5.
  15. Fowler, S.P., Williams, K., Resendez, R.G., Hunt, K.J., Hazuda, H.P., Stern, M.P. Fueling the obesity epidemic? Artificially sweetened beverage use and long-term weight gain. Obesity (Silver Spring). 2008 Aug;16(8):1894-900.