Gastblog: Diëtetiek in het land van de kiwi’s

Dit is een gastblog van Britte van der Pouw. Britte stuurde helemaal vanuit Nieuw Zeeland een bijdrage voor ons nieuwe boek Eet als een Expert – Party time. “Nieuw Zeeland?” dachten wij. Daar willen we meer over weten!

Hoewel we in Nieuw Zeeland op de klok tien uur voorsprong hebben, lopen we over het algemeen toch wel een jaar of vijftig achter. Dit merk je aan alles. Routes bijvoorbeeld. Als je laat blijken dat je niet geheel bekend bent met een locatie, vertrek je niet voordat de desbetreffende route nog met gebarende handen wordt uitgelegd, iets wat een korte termijn geheugen vergt dat ik sinds de komst van Google Maps een beetje links heb laten liggen. Ook als diëtist moet ik mijn Randstad mentaliteit soms even in een kastje opbergen.

Nieuw Zeeland

In een land waar meer dan de helft van de bevolking overgewicht heeft, valt er een hoop te doen voor diëtisten, zou je denken. Maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan. De vier en een half miljoen mensen die de bevolking van Nieuw Zeeland telt zijn verspreid over een oppervlakte die bijna zes en een half keer zo groot is als Nederland. Bovendien is de gemiddelde Sociaal Economische Status (SES) in Nieuw Zeeland een stuk lager dan in Nederland, en is een zorgverzekering niet verplicht, waardoor mensen met een lagere SES er vaker voor kiezen om zich niet te laten verzekeren. En laat de mensen met een lage SES nou net die bevolkingsgroep zijn die last heeft van overgewicht… De diëtist krijgt hier dus weinig kans in preventie en eindigt in het ziekenhuis om mensen die al ziek zijn te vertellen wat ze vroeger anders hadden moeten doen.

Direct na het afronden van mijn opleiding Voeding & Diëtetiek ben ik naar Nieuw Zeeland verhuisd. Zoals je misschien wel herkent van je periode als net-geslaagde, voelde ik me redelijk on top of the world en was ik er volledig van overtuigd om binnen no-time een baan als diëtist binnen te slepen, ook in Nieuw Zeeland. Voordat ik aan de opleiding aan de Haagse Hogeschool begon is mij verteld dat het een internationaal erkende opleiding was, waarmee ik over de hele wereld als diëtist kon werken. Helaas was niets minder waar. Gedurende mijn eerste week in Nieuw Zeeland werd ik meteen even op mijn plek gezet tijdens een telefoongesprek met het lokale registratiebureau: “Je mag dan wel in Nederland geregistreerd staan, maar daar hebben wij niets mee te maken. Je moet in Nieuw Zeeland geregistreerd staan voordat je aan de slag kan”. Toen ik vervolgens vroeg hoe dat dan in zijn werk ging, kreeg ik een antwoord waardoor ik meteen weer een vlucht naar huis wilde boeken: “Om heel eerlijk te zijn zou ik je tijd en geld er niet aan verspillen. Vorig jaar hebben acht buitenlandse diëtisten geprobeerd om door het registratieproces heen te komen, en het is er maar twee daarvan gelukt.”

De Nieuw Zeelandse diëtist

Het opleidingssysteem voor diëtisten werkt hier anders dan in Nederland. Om diëtist te worden in Nieuw Zeeland doe je een driejarige undergraduate oftewel een HBO opleiding in Human Nutrition en daarna een tweejarige post graduate oftewel een Master opleiding in Dietetics. Een diëtist in Nieuw Zeeland heeft dus niet alleen een HBO opleiding, maar ook een Masters gedaan. Houdt hierbij wel in gedachten dat de Nederlandse HBO opleiding Voeding & Diëtetiek een jaar langer duurt en alle stof dekt (zowel wetenschappelijk als praktijk) die in Nieuw Zeeland over vijf jaar en twee verschillende opleidingen wordt verdeeld.

Om het nog iets verwarrender te maken, kan je in Nieuw Zeeland naast diëtist ook een nutritionist zijn, wat in Nederland (voedingsdeskundige) wettelijk een onbeschermde titel is. Nutritionists werken in tegenstelling tot diëtisten alleen met gezonde mensen (lees: geen pathologische diagnose). Een nutritionist heeft drie jaar Human Nutrition gestudeerd, maar heeft geen Master opleiding diëtetiek gedaan. Tijdens de opleiding Human Nutrition leer je onder andere fysiologie, voedingsleer, biochemie etc. Diëtistische vakken zoals pathologie, didactiek, gespreksvaardigheden, diëtetiek, motivational interviewing etc. leer je pas tijdens de tweejarige Master of Dietetics, die je volgt na afronding van de driejarige HBO opleiding. Als je kijkt naar de zes beroepsrollen waar de diëtist in Nederland in werkt (behandelaar, onderzoeker, manager voeding, adviseur, voorlichter en ondernemer), zou je kunnen zeggen dat de diëtist in Nieuw Zeeland alleen in de beroepsrol behandelaar werkt. De overige vijf beroepsrollen kan je ook als nutritionist uitoefenen. Nog een beetje ouderwets dus: diëtisten werken in het ziekenhuis.

Sportdiëtetiek

De titel sportdiëtist is in Nederland een wettelijk beschermde titel. Hiervoor moet je zowel de opleiding Voeding & Diëtetiek als de post-HBO opleiding Sportdiëtetiek succesvol hebben afgerond. In Nieuw Zeeland is sportdiëtist geen wettelijk beschermde titel, er is hier namelijk ook geen opleiding voor. Je kan jezelf natuurlijk gewoon sports nutritionist noemen, maar dat kan de melkboer dus ook. In Australië is er wel een opleidingssysteem voor sportdiëtisten. Dit career path begint bij het succesvol afronden van de Sports Nutrition Course, een vierdaagse cursus van de Australian Institute of Sports waar je voor toegelaten moet worden middels je CV en een examen.

Registratie als buitenlander

Gelukkig is er een systeem waarmee buitenlandse diëtisten hun kwalificaties kunnen laten beoordelen om vervolgens ook in aanmerking te komen voor de registratie als NZ Registered Dietitian – een titel die je hier nodig hebt om één van de schaarse banen als diëtist binnen te slepen (net zoals je als diëtist in Nederland geregistreerd moet staan in het Kwaliteitsregister Paramedici). Onder het motto ‘niet geschoten is altijd mis’ heb ik na de ontmoediging uit de eerste alinea toch besloten om dit proces te starten. Als diëtist kan je je uiteraard ook laten registreren als NZ Registered Nutritionist, want deze professionele vaardigheden beheers je als diëtist natuurlijk ook.

Registratie met beide instanties is voor mij als buitenlander een langzaam proces wat me tot nu toe al anderhalf jaar kost, zonder gegarandeerd uitzicht op volledige registratie (laat staan een baan). Momenteel mag ik mezelf een Associate Registered Nutritionist noemen, en pas na twee jaar full time werkervaring verandert dit in een volledige registratie. Als mijn aanvraag voor registratie als diëtist wordt geaccepteerd, moet ik twee examens succesvol afronden (mondeling en schriftelijk), waarna ik voor registratie in aanmerking kom. Om meerdere lijntjes uit te gooien (en gezien mijn voorkeur voor sportdiëtetiek) ga ik binnenkort ook de Australische Sports Nutrition Course volgen, waarmee ik tevens het registratieproces als Sports Dietitian in Australië begin.

Gedoe

Het lastige van twee verschillende beroepsgroepen met bijna precies hetzelfde werkveld is dat er een beetje gedoe ontstaat tussen Nutritionists en Dietitians. Als diëtisten door gebrek aan werk in de behandelsector uitwijken naar andere beroepsrollen, dan vinden Nutritionists dat “hun” banen worden ingepikt. Ondertussen lijkt het alsof diëtisten de Nutritionists niet helemaal serieus nemen. Wat als een paal boven water staat is dat er in Nieuw Zeeland veel te veel voedingsprofessionals zijn voor de beschikbare banen, wat ervoor zorgt dat veel diëtisten niet (full time) aan het werk kunnen, en daardoor ook hun registratie niet in stand kunnen houden.

In-Store Nutritionists

Als Associate Registered Nutritionist werk ik momenteel als In-Store Nutritionist bij New World (de lokale Appie). Samen met vier andere nutritionists ontwikkelen we een programma – genaamd Eat Well, Live Well – dat elke week een ander thema heeft. Op basis van deze thema’s maken we fact sheets en verzinnen we gezonde recepten die we de consumenten kunnen laten proeven tijdens onze sessies. Tijdens de sessies hebben we een stand waar we consumenten kunnen ontvangen voor een persoonlijk voedingsadvies, vragen over voeding en natuurlijk het proeven van de gezonde hapjes om zo mensen te inspireren gezonder te eten. Eens in de zoveel tijd houden we een expositie, waarin we met het hele team langs alle deelnemende supermarkten gaan en een soort super sessies houden waar je niet omheen kunt. Dit jaar heb ik een receptenboekje voor dit evenement ontwikkeld en vormgegeven waar de meest populaire recepten van het afgelopen jaar in worden getoond. Daarnaast staan er fact sheets in van elke nutritionist over haar specialisatie; namelijk kindervoeding, plantaardige voeding, intuïtief eten en sportvoeding.

Ben jij diëtist en wil je ook naar het buitenland? Hier een paar tips…

• Zoek van te voren goed uit hoe het zit met de lokale registratie. In sommige landen (zoals Nieuw Zeeland) is het beter als je eerst vijf jaar ervaring in Nederland opdoet voordat je daar aan komt bellen.
• Houdt rekening met een registratie proces; dat wil zeggen een periode dat je nog niet als diëtist aan het werk kan. Start dit proces voor vertrek (als je nog in Nederland aan het werk bent), of zorg ervoor dat je met een flinke spaarrekening vertrekt waarmee je deze periode kunt overbruggen.
• Zoek contact met lokale diëtisten en bouw zo vroeg mogelijk een netwerk op.
• Behoud je registratie in Nederland en blijf lid van verenigingen als de NVD; dit heb je in de meeste landen nodig om te bewijzen dat je diëtist bent.
• Zelfs in een Westers land als Nieuw Zeeland verschilt de cultuur onwijs van de Nederlandse cultuur. Je kunt je hier niet zo goed op voorbereiden, maar probeer er wel voor open te staan dat je veel zal moeten leren over andere tradities, producten, trends en eetgewoonten.