Ik ben Marla Hahnraths, 23 jaar oud. Omdat ik altijd al geïnteresseerd ben geweest in gezondheid en voeding, heb ik de opleiding Voeding en Gezondheid aan de Wageningen Universiteit gevolgd. Hierna heb ik de masteropleiding Health Education and Promotion aan de Universiteit Maastricht gevolgd, omdat ik me graag nog verder wilde verdiepen in hoe de gezondheid en levensstijl van mensen bevorderd kan worden. Tijdens mijn opleidingen heb ik een grote interesse ontwikkeld op het gebied van gezondheid op de basisschool. Het is belangrijk om kinderen van jongs af aan te leren over gezondheid en te stimuleren om een gezonde leefstijl te ontwikkelen, en de basisschool is de ideale plek hiervoor! In 2019 ben ik bij de Universiteit Maastricht gestart met mijn promotieonderzoek naar gezondheidsbevorderende initiatieven op de basisschool. Met mijn onderzoek wil ik graag bijdragen aan de wetenschap en handvaten en richtlijnen ontwikkelen voor basisscholen die zelf aan de slag willen met gezondheid.
Wat onderzoek jij?
Ik doe onderzoek naar het proces en de effecten van initiatieven om de gezondheid van kinderen op de basisschool te bevorderen. Gezondheid staat de laatste jaren steeds hoger op de agenda, en veel basisscholen willen hier hun steentje aan bijdragen. En er is veel winst te behalen op school! Kinderen zitten vaak lange tijd stil of krijgen ongezonde tussendoortjes of lunch mee in hun broodtrommel. Voor basisscholen is het vaak lastig om op een goede manier aandacht te besteden aan gezondheid, zonder dat het veel extra tijd vraagt van de leerkrachten. Daarnaast zijn er veel verschillende programma’s en initiatieven die scholen kunnen gebruiken, maar deze zijn vaak van korte duur of komen ‘bovenop’ de normale werkwijze van de school.
Om gezondheid op een goede en langdurige manier een plek te geven in de basisschool, is het belangrijk om goed te kijken naar de school zelf. In wat voor omgeving ligt de school, wat zijn de wensen en behoeften van de leerkrachten, ouders en kinderen, welke andere gebeurtenissen zijn er gaande en wat is er beschikbaar om de plannen te doen slagen? Er is helaas geen ‘one size fits all’ aanpak die werkt voor alle basisscholen, en dat maakt dit onderzoek extra complex en uitdagend!
Waarom is jouw onderzoek belangrijk?
Een gezonde leefstijl begint op een jonge leeftijd. Omdat kinderen een groot deel van de dag op school te vinden zijn, is er veel winst te behalen als de basisschool een plek is waar gezondheid centraal staat. De gezondheidswinst die behaald kan worden geldt niet alleen voor de korte-termijn (kinderen zitten beter in hun vel en zijn gezonder), maar ook voor de langere termijn (minder overgewicht en obesitas, minder zorgkosten).
Wat zijn jouw belangrijkste bevindingen tot nu toe?
Op dit moment ben ik nog druk bezig met mijn onderzoek. Op een aantal kindcentra (combinatie van basisschool en kinderopvang) volg ik de ontwikkelingen rondom gezondheid op de voet. Verschillende kindcentra willen aan de slag met buitenonderwijs, en de plannen voor het aanbieden van een gezonde schoollunch op één van de kindcentra worden ook steeds concreter!
Om te onderzoeken of deze gezondheidsinitiatieven ook zorgen voor gezondheidswinst bij de kinderen, verzamel ik verschillende gegevens. Zo neem ik vragenlijsten af bij kinderen, leerkrachten en ouders van verschillende basisscholen, om inzicht te krijgen in hun beweeg- en eetgedrag en kwaliteit van leven. Ook meet ik de BMI (body mass index) van kinderen.
Daarnaast ga ik interviews afnemen met leerkrachten, directeuren en medewerkers van de kinderopvang om op die manier meer te weten te komen over hun wensen en behoeften en over wat volgens hen wel en niet werkt bij het invoeren van gezondheidsinitiatieven.
Ik hoop hiermee richtlijnen en adviezen op te stellen die andere basisscholen en kindcentra kunnen gebruiken bij het duurzaam kiezen en uitvoeren van gezondheidsinitiatieven, om er op die manier voor te zorgen dat meer scholen de stap zullen nemen.
Wat is jouw advies aan de lezer?
Om de gezondheid van kinderen een centrale plek te geven op school is het belangrijk om te rekening te houden met de verschillen tussen scholen. Wat werkt voor de ene school, werkt misschien helemaal niet voor een andere school en er moet altijd gekeken worden naar de specifieke omgeving en de wensen en behoeften van verschillende betrokkenen.
Welke voedingsonderzoek volg jij op de voet?
Ik volg het onderzoek rondom het project ‘De Gezonde Basisschool van de Toekomst’ op de voet. Dit project is de voorloper van mijn onderzoek, dus ik gebruik de resultaten en bevindingen vaak ter inspiratie bij de vormgeving en uitvoering van mijn eigen project. Daarnaast volg ik ook ander onderzoek gericht op gezondheidsinterventies op de basisschool.
Ik vind het een interessant onderwerp. Enerzijds is het heel belangrijk dat hier aandacht voor is, want hoe minder kinderen met overgewicht, hoe minder volwassenen met overgewicht en jong geleerd is oud gedaan. Aan de andere kant vind ik het ook best heftig om kinderen al zo jong op te zadelen met al die praatjes over gezond eten. Mijn zoon zit op een lekker fit school en is er (gelukkig met fases en niet altijd!!) extreem mee bezig. Soms vraag ik me dan af of we er niet in doorslaan en op deze manier sommige kinderen juist weer de andere kant op doorslaan (orthorexia of iets dergelijks). Maargoed, niks doen is ook geen optie, want helaas geven sommige ouders dan frikandelbroodjes mee naar school. En dat is dan weer het andere uiterste. Hopelijk lukt het in de toekomst om hierin balans te vinden.
Interessant onderwerp! Neem je de gevolgen van de corona-maatregelen ook mee? Bij mijn dochter op school mag er niet meer getrakteerd worden en worden er ook geen rare meester/juffendagen, (voorlees-)ontbijten enzo gevierd wat zorgt voor een flinke afname van het aantal ongezonde versnapperingen! Ik ben er blij mee, hoop dat dit zo blijft. Snap nog steeds niet waarom een leerkracht het goedkeurt als een kind een zakje chips of een grote cupcake eet om 10 uur en waarom bij een schoolfeest zoveel ongezond eten aanwezig is.
Ha Truus,
Leuk dat je mijn blog gelezen hebt! De gevolgen van corona neem ik zeker ook mee in mijn onderzoek. De scholen die ik volg gaan allemaal op een andere manier om met de gevolgen van corona; waar de ene school de situatie juist aangrijpt om meer focus op gezondheid te leggen, hebben anderen juist hun handen vol aan het draaiende houden van de reguliere processen. Ik ga zeker onderzoeken welke factoren een rol spelen bij deze verschillen, wat hopelijk kan helpen om zo veel mogelijk scholen te stimuleren om op hun eigen manier met gezondheid aan de slag te gaan!
Groeten, Marla