Mijn vraag gaat over groene thee. Het lijkt inmiddels algemeen bekend dat groene thee een reeks positieve bijwerkingen met zich meebrengt. Van een verhoogd metabolisme tot het verbranden van lichaamsvet(+4%?). Ook wetenschappelijk onderzoek lijkt positief. Bloggers, supplementbedrijven en winkeliers spelen er slim op in. Zelf ben ik veel bezig met voeding en training en studeer Fysiotherapie. Een goede voedingswaarde combineren met een uitstekende smaak is het belangrijkste als ik in de keuken sta. Zelf drink ik bijna elke dag groene thee van een theewinkel, erg lekker en goedkoop. Ben benieuwd naar jullie visie op thee in het algemeen, maar vooral groene thee. Werkt groene thee echt?

Van Chiel kreeg I am a Foodie de vraag binnen om te kijken of groene thee nu echt zo gezond is zoals beweerd wordt. Met groene thee zou je beter kunnen afvallen, het zou goed zijn voor je immuunsysteem en het risico op kanker zou kleiner zijn. Moet ik nu als ik gezellig thee ga leuten met vriendinnen daarom altijd maar voor groene thee kiezen? Ik ben in de literatuur gedoken om groene thee in kaart te brengen.

Wat is groene thee eigenlijk?

Groene thee is gemaakt van de gedroogde, niet gefermenteerde bladeren van de plant camellia sinensis. De werkzame stof is een mix van polyfenolen, ook wel bekend als catechinen. In het Nederlandse Voedingsstoffen bestand (NEVO-tabel) staat geen specificatie van de samenstelling van groene thee. In de Amerikaanse variant kom ik wel de samenstelling tegen van zwarte thee, maar groene thee ontbreekt. In wetenschappelijke publicaties is de samenstelling van groene thee wel onderzocht.

groene thee

Tabel 1: Vergelijking samenstelling groene en zwarte thee (per 100 gram bereide thee)

Bedenk wel dat de exacte samenstelling van groene thee afhankelijk is van de groei, oogst, droogcondities en wijze van bereiding van de thee.3 Thee zoals wij in Nederland gewend zijn te bereiden (thee laten trekken in gekookt water) bevat relatief lage concentraties catechinen en cafeïne. Wanneer het extract van groene thee na verdamping opgevangen en geïsoleerd wordt en in een capsule gedaan wordt is de concentratie catechinen en cafeïne hoger.3

groene thee

(Groene) thee en gezondheidseffecten

Allereerst zoek ik in de Cochrane Library. Hierin staan reviews waarin de resultaten van diverse wetenschappelijke onderzoeken samengevoegd worden en opnieuw geanalyseerd (meta-analyse). Met een grotere onderzoeksgroep kan er namelijk met meer betrouwbaarheid een conclusie gegeven worden of een bepaald product, medicatie of behandeling gunstig of ongunstig is voor de gezondheid. Ik vind 3 reviews over zwarte thee en groene thee.

Hartley en collega’s (2013) hebben 7 studies (821 deelnemers) geanalyseerd en concluderen over groene thee dat deze statistisch significante dalingen geeft in totaal cholesterol, LDL cholesterol (‘slechte cholesterol’) en bloeddruk.

Zwarte thee geeft statistisch significante dalingen in LDL cholesterol en in de bloeddruk. Vermindering op het risico op hart- en vaatziekten zijn in alle onderzochte studies niet gevonden.  

Wanneer ik de dalingen vergelijk tussen groene en zwarte thee lijkt groene thee een net iets groter effect te hebben (zie tabel 2).4 Dat groene thee beter lijkt is mijn inziens door een vertekend beeld: het aantal deelnemers in de groep zwarte is veel kleiner (N=147) dan in de groep groene thee (N=327). In een kleine groep is het namelijk veel lastiger om een significant effect aan te tonen; en zullen verschillen tussen deelnemers een grotere invloed hebben op het eindresultaat.

Groene thee

Tabel 2: Effecten groene en zwarte thee, en beide theesoorten op cholesterol en bloeddrukwaarden

*Significant; #heterogeniteit (verschillen binnen de onderzochte deelnemers) is erg groot; hierdoor is de betrouwbaarheid laag en kon de meta-analyse niet uitgevoerd worden.

Boehm en collega’s (2009) onderzochten het effect van groene thee op het risico van verschillende soorten kanker in een totale groep van 1,6 miljoen deelnemers (51 studies). De resultaten van de studies zijn te conflicterend, sommigen laten positieve relatie zien tussen groene thee drinkers en een lager risico op kanker en andere zien geen verband. Ook concluderen de auteurs dat het drinken van 3-5 kopjes groene thee, met een minimum van 250 mg catechinen (werkzame stof groene thee) per dag veilig is en diegenen die genieten van groene thee dit ook kunnen blijven doen.5

Jurgens en collega’s (2012) onderzochten de resultaten van groene thee op gewichtsverlies en gewichtsbehoud (totaal 14 studies). Er werd geen statistisch significant gewichtsverlies gevonden bij gebruik van groene thee. Het behoud van gewichtsverlies was ook niet verschillend tussen de groep die groene thee kreeg en de controle groep.6

Sommige (kleinere) studies geven aan dat cafeïne, ook aanwezig in thee (ook wel theïne genoemd) voor gewichtsbehoud kan zorgen.7-10

Alle drie de Cochrane reviews halen nadelen van de uitgevoerde studies aan. Zo is de vertaling van onderzoeksresultaten naar de Europese bevolking lastig aangezien het merendeel van de studies (47 van de 51) in Azië plaats vond.5 Andere kanttekening die genoemd wordt in alle reviews is het kleine aantal studies en het risico op vertekening door onderzoek fouten in de uitvoering van de studies.4-6

Conclusie

De marketingslogans die over groene thee geroepen worden, worden niet ondersteund door de wetenschap. Cafeïne in de thee heeft mogelijk wel een klein effect in het behoud van een gezond gewicht; echter dit komt nog maar in enkele kleinere studies naar voren. Kortom: drink gerust de theesoort die je lekker vindt!

Bronnen

  1. National Nutrient Database for Standard Reference. http://ndb.nal.usda.gov/ndb/foods/show/4344?fg=&man=&lfacet=&format=&count=&max=25&offset=&sort=&qlookup=tea Bezocht op 30 mei 2014.
  2. Bronner, W.E., Beecher, G.R. Method for determining the content of catechins in tea infusions by high-performance liquid chromatography. Journal of Chromatography 1998;805:137–142.
  3. Gregersen, N.T., Bitz, C., Krog-Mikkelsen, I., Hels, O., Kovacs, E.M., Rycroft, J.A., Frandsen, E., Mela, D.J., Astrup, A. Effect of moderate intakes of different tea catechins and caffeine on acute measures of energy metabolism under sedentary conditions. British Journal of Nutrition 2009;102(8):1187-94.
  4. Hartley, L., Flowers, N., Holmes, J., Clarke, A., Stranges, S., Hooper, L., Rees, K. Green and black tea for the primary prevention of cardiovascular disease. The Cochrane Library 2013, issue 6.
  5. Boehm, K., Borrelli, F., Ernst, E., Habacher, G., Hung, S.K., Milazzo, S., Horneber, M. Green tea (Camellia sinensis) for the prevention of cancer. The Cochrane Library 2009, issue 3.
  6. Jurgens, T.M., Whelan, A.M., Killian, L., Doucette, S., Kirk, S., Foy, E. Green tea for weight loss and weight maintenance in overweight or obese adults. The Cochrane Library 2012, issue 12.
  7. Dulloo AG, Duret C, Rohrer D, Girardier L, Mensi N, Fathi M, et al. Efficacy of a green tea extract rich in catechin-polyphenols and caffeine in increasing 24-h energy expenditure and fat oxidation in humans. American Journal of Clinical Nutrition 1999;70:1040–5.
  8. Westerterp-Plantenga, M.S., Lejeune, M.P., Kovacs, E.M. Body weight loss and weight maintenance in relation to habitual caffeine intake and green tea supplementation. Obesity Research 2005;13(7):1195-204.
  9. Lopez-Garcia, E., van Dam, R.M., Rajpathak, S., Willett, W.C., Manson, J.E., Hu, F.B. Changes in caffeine intake and long-term weight change in men and women. American Journal of Clinical Nutrition 2006;83:674–80.
  10. Stendell-Hollis, N.R., Thomson, C.A., Thompson, P.A., Bea, J.W., Cussler, E.C., Hakim, I.A. Green Tea Improves Metabolic Biomarkers, not Weight or Body Composition: A Pilot Study in Overweight Breast Cancer Survivors. Journal of Human Nutrition and Dietetics 2010;23(6):590–600.