Mijn naam is Josine Stuber en ik werk aan mijn promotieonderzoek bij het Amsterdam UMC. Als je mij 20 jaar geleden had verteld dat ik wetenschapper zou worden had ik je voor gek verklaard! Toen begon ik net aan het VMBO, denkende dat leren niets voor mij was. Maar uiteindelijk na (een toch vrij moeizame) MBO-opleiding kwam ik tot de ontdekking dat er ook studies bestaan over eten en gezondheid?! Er ging een wereld voor mij open en studeren was ineens leuk geworden. Na de Voeding en Diëtetiek opleiding ging ik aan de slag als klinisch diëtist, maar het bleef kriebelen. Ik wilde meer begrijpen van de wetenschap, en hoe het bijvoorbeeld toch kan dat gezond eten voor die ene persoon een eitje is, en voor de ander een eindeloze opgave?
Wat onderzoek jij?
Iedereen kent het wel, je gaat naar de supermarkt en uiteindelijk belanden er toch meer producten in je mandje dan er vooraf op je boodschappenlijstje stonden. En dit zijn meestal geen wortels of peulvruchten. Dat is ook niet zo raar, want ongeveer 80% van alle voedingsproducten die in de supermarkt verkocht worden zijn ongezond!
Om gezonde voedingskeuzes in de supermarkt iets makkelijker te maken, kijk ik daarom als onderdeel van het Supreme Nudge onderzoeksteam hoe we de gezonde producten aantrekkelijker kunnen maken. We werken daarvoor samen met de supermarktketen Coop. In verschillende Coop winkels gaan we nudgingstrategieën en prijsmaatregelen invoeren [1]. Nudgingstrategieën zijn een duwtje in de gezonde richting. Bij de prijsmaatregelen worden gezonde producten iets goedkoper en ongezonde producten iets duurder gemaakt. Vervolgens gaan we onderzoeken of dit klanten helpt om meer gezonde producten te kopen.
Verder kijken we ook of klanten na een jaar in zo een gezondere supermarkt te winkelen hun eetpatroon hebben aangepast en of hun gezondheid is verbeterd (bijvoorbeeld een iets lagere bloeddruk). Om naast gezond eten ook gezond bewegen aan te moedigen, krijgen mensen die meedoen aan het onderzoek ook een mobiele app. We onderzoeken of deze app mensen helpt om meer stappen per dag te zetten. We zijn van plan deze studie begin 2021 op te starten.
Waarom is jouw onderzoek belangrijk?
Steeds meer mensen in Nederland krijgen chronische ziekten, zoals diabetes type 2 en hart- en vaatziekten. Deze ziektes zijn te beïnvloeden en in veel gevallen zelfs te voorkomen met een gezonde(re) leefstijl. Het is daarom belangrijk dat onze omgeving, zoals de supermarkt waarin we boodschappen doen, ons uitnodigt om meer gezonde keuzes te maken in plaats van vooral ongezonde keuzes te promoten. Met ons onderzoek willen we uiteindelijk kijken hoe op er grote schaal maatregelen kunnen worden ingezet om een gezonde leefstijl makkelijker en toegankelijker te maken voor alle mensen in Nederland.
Wat zijn jouw belangrijkste bevindingen tot nu toe?
De COVID-19 uitbraak heeft wat vertraging in de planning gegeven. In de tussentijd, hebben we onlangs een maand lang de gezonde keuzes genudged in de online supermarkt van de Coop. Alle producten binnen de Schijf van Vijf kregen een symbooltje die aangaf dat het product heel erg lekker, gemakkelijk, of populair was. Ook kregen ongezonde producten een gezondere suggestie op dezelfde webpagina (bijvoorbeeld, suggesties voor volkorenbrood op de webpagina van een witbrood) en werden er gezonde kassakoopjes aangeboden. Dit najaar gaan we de resultaten analyseren!
Wat is jouw advies aan de lezer?
Probeer het jezelf thuis ook gemakkelijker te maken om gezond te eten door verleidingen minder zichtbaar te maken. Zet in plaats daarvan groenten en fruit snacks aan het begin van de dag vast klaar op het aanrecht, of neem ze mee als je van huis gaat!
Welk voedingsonderzoek volg jij op de voet? En waarom is dat interessant?
Professor Boyd Swinburn (Nieuw-Zeeland) is een van de toonaangevende onderzoekers als het gaat over de invloed van onze omgeving op de gezondheid [2]. De rol van onze omgeving is belangrijk omdat voedingsgedrag veel verder gaat dan jouw eigen individuele keuzes. De meeste mensen weten best wel goed wat gezond eten is, maar waarom is het dan zo moeilijk gezond eten langdurig vol te houden? Daarvoor is het nodig dat ook onze omgeving helpt de gezonde keuzes makkelijker en toegankelijker te maken.
Bronnen
- Stuber, J.M., et al., Reducing cardiometabolic risk in adults with a low socioeconomic position: protocol of the Supreme Nudge parallel cluster-randomised controlled supermarket trial. Nutr J, 2020. 19(1): p. 46.
- Swinburn, B.A., et al., The Global Syndemic of Obesity, Undernutrition, and Climate Change: The Lancet Commission report. Lancet, 2019. 393(10173): p. 791-846.
Welke supermarkten zijn meer / minder ongezond in hun aanbiedingen, assortiment, prijsbeleid? Zouden wetenschappers hier geen actievere rol in kunnen vervullen? Mijn inschatting is dan alleen de LIDL een voldoende kan scoren door rookwaren uit te faseren. Wat is jullie mening?