“Maar ik moest toch juist wat meer verschillende soorten granen gaan eten?” reageert mijn moeder verbaasd als ik tijdens een weekendje thuis het ongevraagde advies geef om volkorenbrood te kopen in plaats van maïsbrood. Deze informatie lijkt inderdaad in te druisen tegen mijn eerdere advies om meer af te wisselen met granen. Waardoor deze verwarring ontstaat leg ik uit in deze blogpost.

Verschillende soorten granen

Gerst, gierst, tarwe, maïs, haver, rogge, teff en spelt zijn allemaal granen. Van deze granen kan je brood, pasta en bijvoorbeeld koek maken. De manier waarop granen gebruikt worden verschilt enorm. Zo wordt er meel van gemaakt, maar ook gebruik je het als vlokken of als gepofte korrels.

Wit, bruin en volkoren: wat was ook alweer het verschil?

De mate waarin de zemel (het vliesje) om de graankorrel zit en de kiem aanwezig is, zorgt voor het verschil tussen witbrood, bruinbrood en volkoren (1):

  • Witbrood is gemaakt van bloem. Dit betekent dat de zemel uit het fijn gemalen graan gezeefd is;
  • Volkorenbrood is gemaakt van meel waarbij de zemel nog onderdeel is van het geheel;
  • Bruinbrood is vaak gemaakt van bloem en volkorenmeel. Alleen, soms is het ook witbrood dat gekleurd is met bijvoorbeeld gekaramelliseerde suiker om er toch gezond uit te zien.

Bij brood is het woordje ‘volkoren’ een beschermde naam (2). Dit betekent dan ook dat wanneer brood gemaakt is van volkorenmeel, dit ook echt zo is. Maar let op: bij volkoren pasta of crackers is dit niet het geval. Deze bestaan vaak maar gedeeltelijk uit volkorenmeel en voor het overgrote deel uit bloem.

Hoe zit het met maïsbrood in onze supermarkten?

In de Nederlandse supermarkten ligt veel brood in de schappen dat gemaakt is van het graan tarwe. Om voor voldoende variatie te zorgen is het zinvol om verschillende typen volkoren graansoorten te eten. Helpt het eten van maïsbrood daarbij? Ik ben langs een aantal grote supermarktconcerns gefietst om te kijken wat op het etiket van hun maïsbroden stond. In afbeelding 1 zie je wat ik vond.

mais

Afbeelding 1. Etiketten van maïsbroden in een aantal grote Nederlandse supermarktconcerns

Opvallend: tarwebloem is het eerste ingrediënt bij alle broden met maïs die ik gevonden heb. Dat tarwebloem als eerste ingrediënt genoemd wordt, betekent dat dit het meeste voorkomt in het volledige brood (3). Verder wordt genoemd dat maïs toegevoegd is, namelijk in de vorm van gepofte maïs, maïsgries of als maïs. Gepofte maïs is zoiets als popcorn. Maïsgries is grofgemalen maïsmeel. De toevoeging ‘maïs’ kan alles zijn, maar ik denk dat er een aantal stukjes maïs in het brood verwerkt is. Steeds zie je dat maïs(gries) en ook tarwemoutmeel maar een klein percentage van het volledige product inneemt.

Flauw zeg…

“Het maïsbrood is dus eigenlijk wit tarwebrood opgeleukt met wat maïskorrels. Dat kun je hier op de ingrediëntendeclaratie lezen”, vertelde ik mijn moeder. “Dat is flauw”, reageerde ze. En ik ben het volledig met haar eens dat het flauw is dat de suggestie gewekt wordt dat het brood van maïs gemaakt is, terwijl je eigenlijk steeds witbrood eet. “Ik ga wel weer naar de bakker”, concludeert ze. De enige supermarktconcern die wel een duidelijke naam op het etiket plaatst is de Lidl, met de naamgeving: witbrood met maïs. Zo is het maar net, Lidl. Het zou fijn zijn als de concullega’s dit ook op het etiket zouden plaatsen.

maisbrood

 

Waar je op moet letten bij het kopen van brood

Wil je niet meer in het ootje genomen worden door de gezondst ogende namen van broden in de supermarkt of bakker? Let dan op het volgende:

  1. Pak de ingrediëntendeclaratie erbij (supermarkt) of vraag naar de ingrediënten van het brood (bakker);
  2. Check of volkorenmeel vooraan bij de ingrediënten staat of vraag dit aan de bakker;
  3. Kies het brood met zoveel mogelijk volkorenmeel erin. Dit kan je gemakkelijk doen door op het etiket te zoeken naar het woordje ‘volkorenbrood’;
  4. Probeer de meelsoorten in je brood af te wisselen (dit kan dus zijn volkoren: tarwemeel, speltmeel, maismeel, roggemeel, etc.). Waarschuwing: in de Nederlandse supermarkten is het een vrij frustrerend proces om volkorenbrood te vinden van een ander type meel dan tarwe. Daarbij: meergranenbrood is vaak gemaakt van verschillende soorten bloem en niet van verschillende soorten volkorenmeel.

Succes met je zoektocht naar volkorenbrood van een ander type graan dan tarwe. En: laat je niet meer beetnemen!

Bronnen

  1. Granen en graanproducten. Verkregen op 25-8-2017
  2. Beer BJ, van Vugt MA. Teksten warenwet 2014/2015. 2014.
  3. Verordening (EU) Nr. 1169/2011 van het Europees parlement en de raad. (2011). Artikel 18. Lijst van ingrediënten. Verkregen op 25-8-2017