Gezonde voeding: feiten en fabels.Verschillende blogs, websites en tijdschriften laten ons regelmatig weten dat voeding tegenwoordig véél minder voedingsstoffen bevat dan vroeger. Voor sommigen een argument om vaker te kiezen voor verrijkte voedingsmiddelen, superfoods (lees hier wat er eigenlijk echt in superfoods zit) of een supplement. Maar klopt dit wel (vind je het te theoretisch, scroll dan meteen naar de conclusie)?
Studies naar achteruitgang voedingsstofgehalte groente en fruit
Waar komen deze verhalen vandaan? Zijn er studies gedaan? Jazeker. Wellicht ben je bekend met het Nederlands voedingsstoffenbestand (NEVO)?
Ook andere landen houden zulke databases bij. In Amerika en Engeland zijn de voedingswaardes van verschillende gewassen uit deze databases door de jaren heen met elkaar vergeleken (1,2). Beide onderzoeken lieten een daling zien in voedingsstofgehalte van verschillende gewassen.
Een Deense onderzoek naar mineralengehalte in groenten, liet echter weinig verschillen zien in voedingsstofgehalte (3).
Het Alterra instituut van Wageningen universiteit heeft in 2006 een rapport geschreven over dit onderwerp (4). In dit rapport wordt o.a. uitgebreid ingegaan op de mogelijke verklaringen voor de verschillende uitkomsten van bovenstaande studies:
Verschil in analysemethoden; de methoden van nu verschillen van de methoden die vroeger werden gebruikt;
Voorbeeld
De behandeling van een monster kan een belangrijke invloed hebben op het resultaat van de analyse. De analyse van ijzer bijvoorbeeld kan sterk afwijken door restjes aarde die op het monster achterblijven (zelfs als ze niet meer met het blote oog zichtbaar zijn). Daarom is grondig wassen noodzakelijk. Maar het monster wassen kan dan weer aanleiding geven tot foutieve gegevens voor het kaliumgehalte omdat er tijdens het wassen kalium verloren gaat (4,5).
Verschil in gebruikte plantenrassen;
Voorbeeld
Vitaminen worden door de planten zelf gesynthetiseerd. Het gehalte waarin ze in de diverse plantendelen voorkomen is afhankelijk van verschillende factoren. De invloed van de gewasgrootte, de rijpheid, het klimaat en de variëteit op het vitaminegehalte is bekend. Het verschil in vitaminegehalte tussen twee variëteiten van eenzelfde groente kan tot 300 à 400 % bedragen (4,5).
Invloed van bemesting tussen de geanalyseerde monsters van jaren geleden en de monsters van nu.
Voorbeeld
In tegenstelling tot vitaminen, worden mineralen niet door de planten zelf aangemaakt. Het mineralengehalte wordt bepaald door o.a. de bodemcondities en de beschikbaarheid van mineralen. Zolang er in de bodem voldoende mineralen zijn, zullen groentegewassen genoeg mineralen bevatten. De landbouwtechnieken die in de westerse landen worden toegepast zijn erop gericht om bodemtekorten te voorkomen via het gebruik van aangepaste meststoffen. Alleen in regio’s waar geen veeteelt is, en dus ook weinig of geen dierlijke mest, en waar intensieve teelten plaatsvinden met behulp van veel kunstmest op relatief arme bodems, zou er een tekort aan mineralen kunnen optreden (4,5)
Conclusie
De stelling dat de gehaltes vitaminen en mineralen in onze voeding dalen is niet algemeen geldig. De constatering dat de vitamine- en mineralengehalten dalen kan ook andere oorzaken hebben zoals verschil in methodiek, gebruikte plantenrassen of bemesting (1,2,3,4). Met de nu beschikbare onderzoeken kun je dus niet heel stellig concluderen dat onze voeding minder voedingsstoffen bevat.
Wat nu?? Meer onderzoek?
De belangrijkste oorzaak voor een niet optimale inname van vitamines en mineralen heeft m.i. heel erg weinig te maken met dat ons voedsel mogelijk minder voedingsstoffen zou bevatten. Op dit moment eet slechts 5% van de Nederlanders de aanbevolen hoeveelheid groente (6) !!!!!!!!! Zolang dit zo blijft zal ook de bijdrage van vitamines en mineralen door groenteconsumptie onder de maat blijven. Dus kies niet voor leeg fabrieksvoer en voedingsmiddelen met weinig voedingsstoffen (zoals snoep, koek, suiker, frisdrank), maar ga voor gezonde voeding, Whole Foods zoals de Amerikanen dat zo mooi zeggen: groenten, fruit, volle granen, peulvruchten, zaden en noten.
Bronnen
- Davis D. et al. Changes in USDA Food Composition Data for 43 Garden Crops, 1950 to 1999. Journal of the American College of Nutrition, 2004, vol. 23 (6), 669-682.
- Mayer A. Historical changes in the mineral content of fruits and vegetables. Britisch Food Joural 1997 99 (6) 207-211 1997
- Larsen E. et al. Monitoring the content and intake of trace elements from food in Denmark. Food Additives and Contaminants
(2002), 19 (1), 33-46. - Rietra R. Achteruitgang van nutriëntgehalten in voedselgewassen door een verminderde bodemkwaliteit? Alterra-rapport
1439, Alterra, Wageningen (2007) – te raadplegen op http://library.wur.nl/file/wurpubs/LUWPUBRD_00358598_
A502_001.pdf - http://www.nice-info.be/documenten/nutrinews_pdf/03_0806_waaromdaarom.pdf
- Rossum CTM van, Fransen HP, Verkaik-Kloosterman J, Buurma-Rethans EJM, Ocke MC. Dutch National Food Consumption Survey 2007-2010: Diet of children and adults aged 7 to 69 years. RIVM-rapport nr. 350050006. Bilthoven,2011.
interessante topic.
in je stukje begrijp ik niet al je onderbouwingen. de vraag draait toch over óf er nu minder voedingsstoffen in gewassen zitten dan ‘vroeger’? dan zijn m.i. alleen de meetmethode en monstername de vertroebelende variabelen. en gebruik van andere rassen en bemestingsmethoden juist oorzaak van een eventueel verschil, geen disclaimer. of heb ik iets niet goed begrepen?
(ik heb nog niet de rapporten gelezen waar je naar verwijst, dus misschien is deze reactie wat voorbarig.)
mvrgr,
eef
Ja je hebt gelijk. je zou daarin onderscheid kunnen maken.
1. Er zijn appels met peren vergeleken waardoor verschillen kunnen ontstaan. Dit zijn mogelijk wel relevante verschillen omdat we nu juist de nieuwe rassen en bemestingsmethoden gebruiken
2. Het onderzoek is niet op precies dezelfde manier uitgevoerd op moment o en moment 1 waardoor we nooit zullen weten of deze verschillen wel echt bestaan.
Het komt er op neer dat je op basis van het huidge onderzoek geen conclusies kunt trekken. We weten niet of ons voedsel meer, minder of dezelfde hoeveelheid voedingsstoffen bevat. Helaas kom je dan op het onbevredigende “meer onderzoek is nodig”. Wat we wel weten is dat maar 5% van de Nederlanders voldoende groente eet, en dat ons voedsel wel degelijk voedingsstoffen bevat. Wat mij betreft mogen de aangehaalde onderzoeken dan ook nooit een argument zijn om mensen te overtuigen superfoods te gaan eten (wat nu wel gebeurt).
“‘Wat mij betreft mogen de aangehaalde onderzoeken dan ook nooit een argument zijn om mensen te overtuigen superfoods te gaan eten (wat nu wel gebeurt)”
In essentie zijn superfoods gewoon gezond! Toch? Waarom dan je obsessie om mensen te beschermen voor diezelfde superfoods? Natuurlijk misschien is niet alles wat men zegt over superfoods per definitie waar en zijn biologische boerenkool of avocado ook superfoods. Ik snap heus wel dat je mensen wilt laten nadenken dat niet alle gezondheid claims over superfoods perse waar zijn.
Wat ik alleen niet begrijp is dat als mensen gezonder en gevarieerder eten, en af en toe een superfood tot zich nemen dan komen we toch een stapje dichter bij ons doel? Namelijk dat mensen meer gezondere producten gaan eten. Je had ook de biologische groente, fruit en de wat exotische superfoods kunnen promoten i.p.v. alleen de stelling dat meer conventionele groente en fruit consumeren waarschijnlijk meer dan genoeg is. Het jammerlijke is dat we helaas niet weten of dat inderdaad voldoende is.
Oh, en hier een link naar het langslopende onderzoek van mineraal vermindering in groente en fruit. http://www.mineralresourcesint.co.uk/pdf/mineral_deplet.pdf
Maar dit onderzoek van meer dan 50 jaar stond helaas niet in je blog. Misschien wel omdat je het nodig vond om de superfoods hype te ontkrachten?
Over een ding zijn we het wel eens, mensen eten te weinig groente en fruit. Maar dan wel onbespoten en biologisch maar dat is logisch….
Sas
Het gegeven dat we tegenwoordig in plaats van 2 porties fruit zijn verhoogd naar 4 porties fruit zou alleen al te denken moeten geven lijkt mij. Waarom is het niet meer zoals vroeger genoeg om uit te gaan van 2 porties groenten?
Mij lijkt dat alleen zinnig wanneer de kwaliteit van het fruit en de groenten dusdanig heeft ingeboet, dus dat er minder voedingstoffen beschikbaar zijn dan in vroegere tijden. Mogelijk mede te danken aan de manier waarop wij de grond en de daarop groeiende voeding bewerken en behandelen. Veel groenten komen uit steenwol en krijgen chemische vloeibare voeding; dat staat natuurlijk ver af van de natuur en heeft zo zijn weerslag op onze gezondheid en leefmilieu.
Wordt het niet ook eens tijd dat we gaan kijken naar vernieuwingen in de landbouw sector, en met vernieuwingen bedoel ik dan zeker geen gemodificeerde of gemanipuleerde producten maar bijvoorbeeld in plaats van vernietigende monoculturen, we eens gaan kijken hoe de natuur het oplost.
Wanneer we gaan kijken hoe de natuur tot oplossingen komt, in plaats van dat we massaal tegen de natuur in willen werken omdat we denken het beter te weten zouden we nog eens ergens komen.
Qua landbouw denk ik dat we goed doen de horizon te verbreden en eens uit te zien naar concepten als permacultuur hetwelk eigenlijk het tegenovergestelde van de huidige monocultuur is en meer uitgaat van de manier waarop de natuur zich op natuurlijke wijze in stand houdt.
Meer Mensen, minder landbouw, meer eten… En heel veel rotzooi. Er zijn veel onderzoeken dat de Vitaminen en mineralen steeds minder worden. Ik ben overgestapt op biologische producten. Weg met hat chemische voedsel, kaas wat geen kaas blijkt te zijn. Vaniilin gemaakt van papierafval. Straks lijden we en janken en Mensen Medikamente zijn niet veel goedkoper. Voedingssupplementen ja neem ik ook en ik voel me activer, rugklachten zijn verdweenen. Maar let erop dat ze naturlijk zijn en biologisch beschikbaar. Ik bestel bij http://www.Naturallylonglive.mysisel.com
Met vraagen kon ik terecht en na 1 week heb ik all een duidelijk verschill gemerkt. Maar gebruik alleen de vloeibaar voedingssupplement kom een maand rond en neem alleen een minimaal portie. Van pillen hou ik niet.
Goede reacties hier op een discutabele conclusie. Waarom zijn er onderzoeken waaruit blijkt dat de voedingswaarde omlaag gaat maar geen onderzoeken waar de voedingswaarde omhoog gaat? Om het daarom op veranderde meetmethoden te gooien gaat hier mooi niet op.
De mineralen en spoorelementen nemen al decennia af. Onder andere door de zuurtegraad van de regen. Maar ook omdat er in de landbouw niet optimaal aan grond opwaarderen wordt gedaan, de kosten hiervan wegen niet op tegen wat het oplevert. Veel van het fruit wordt in zuidelijke landen onrijp geplukt, ander is het verrot tegen de tijd dat het door ons gegeten wordt. Magnesium en Selenium tekort wordt al jaren aangetoond. De tekorten in onze voeding garanderen het hoge aantal mensen dat ziek wordt in onze samenleving. Te korten aan mineralen/spoorelementen, vetzuren en vitamines zorgen hiervoor. Het ontkennen hiervan is jezelf voor de gek houden.
Vanaf 1971 is er actief gelobbyd om ervoor te zorgen dat er op verpakkingen van supplementen niet meer mag staan waar het voor dient. Dit initiatief komt vanuit de farmaceutische industrie, de Codex Alimentarius. In 2014 (april) was het zover. In heel Europa werd dit wetgeving. Liever medicatie dan voedingssupplementen.
Inname van de juiste supplementen/ micro nutriënten zorgen ervoor dat je gezond blijft. Dit is niet in het belang van de farmaceutische industrie, dat een verlengstuk is van de industriële voedsel industrie.
Zelf ben ik me gaan verdiepen in supplementen in 1983 en dat heeft mij geen windeieren gelegd. Iedereen die beweert dat supplementen onzin is, heeft er geen verstand van. 25 jaar ervaring als consument bracht mij ertoe om in 2007 met Totalvit te beginnen en mensen te helpen gezond oud te worden. Dit is een passie geworden omdat ik ervaar dat het werkt.
Er verandert wel degelijk veel, dat heet gewoon tijd, vooruitgang.. of achteruitgang. Wat al gezegd is, er zijn nu eenmaal veel monden te voeden en het worden er alleen maar meer. De landbouw zal zoeken naar meer opbrengsten, snellere groei van gewassen, grotere opbrengsten. Fruit wordt niet rijp geoogst, minder voedingswaarden en ga zo maar door. Ik heb een gezond lijf, zeker na gebruik van voedingssupplementen waar ik al 30 jaar van vind dat we allemaal die moeten slikken. Bij de apotheek kon ik 10 jaar geleden ook een document mee krijgen waarom ook zij vonden dat we allemaal een extra multi vitamine preparaat nodig hadden. Dagelijks. Ik koop mijn supplementen bij aloevera4you.nl altijd binnen een week in huis, en hebben er ook verstand van.