Mijn dagelijks ontbijt bestaat uit muesli. Soms maak ik het zelf van bijvoorbeeld havervlokken en boekweitvlokken, maar vaker koop ik muesli in de winkel. Maar..wát een keus zeg! Ik probeer regelmatig verpakkingen te bestuderen, maar verder dan “zonder suiker” en “volkoren” kom ik vaak niet. Ik maak gewoonweg geen tijd om al die verpakkingen te bekijken. Omdat wij heel regelmatig de vraag krijgen welke muesli nou het gezondst is ben ik begonnen met een muesli benchmark (ik heb het verder over muesli maar bedoel ook andere cereals zoals havermout en cornflakes). Via mijn oproepje op FB en de nieuwsbrief hebben jullie als lezers ook meegedacht (tnx!): welke merken mogen niet ontbreken, en aan welke criteria moet de perfecte (gezonde) muesli nou voldoen?
Zoveel soorten muesli!
Maar ongelofelijk wat veel soorten zeg. Ik heb nog maar 2 merken bekeken, en nu al 34 soorten muesli verder! Daarom splits ik deze benchmark op in delen. In elk deel behandel in een aantal merken. En per merk wijs ik een winnaar en een verliezer aan, en deze komen in de top 10. Uiteindelijk zal er natuurlijk een winnaar uit rollen :-).
Criteria gezondste muesli
Maar eerst.., waar moet die perfecte muesli nou aan voldoen. Daar kunnen we lang over discussiëren :-), en het is goed om het daar eerst over eens te zijn. Hieronder volgt daarom mijn voorstel (en de puntentelling) en wil ik jullie (hallo collega diëtisten & foodies!!) om input vragen. Mogelijk dat ik er dan nog iets aan verander.
De puntentelling
De muesli bestaat uit volkoren granen. Volkoren granen (Lees hier waarom volkoren gezond is) leveren meer vezels en vitamines & mineralen dan de niet-volkoren variant. Helaas kan ik dit criterium niet gebruiken in de beoordeling. Dat komt omdat op de verpakking vaak niet te zien is of een product volkoren is (veel fabrikanten zetten het er niet duidelijk op of de granen volkoren zijn). Daarom besluit ik – dat ondanks dat ik volkoren belangrijk vind – in de eerste plaats zal beoordelen op het gehalte aan voedingsvezel, zie punt 2;
De muesli bevat een hoog gehalte aan voedingsvezels.
En ja, wat is hoog? Het hoogste wat ik tot nu toe gezien heb is 15 gram per 100 gram. Dat is per portie al 25% van de ADH. Het laagste gehalte wat ik tot nu toe gezien heb is 3 gram vezel per 100 gram. Dat is per portie slechts 5% van de ADH.
Punten: + 2 per gram vezel
De muesli bevat geen toegevoegd suiker.
Suiker: daar wordt al veel te veel van gegeten, en het voegt absoluut niks toe aan de voedingswaarde. Met suiker bedoel ik ook: fructose, glucose, honing, rijststroop, palmsuiker, kokosbloesemsuiker (en zo zijn er nog véééél meer benamingen waarmee fabrikanten ons om de oren slaan en ons proberen af te leiden van het feit dat het allemaal gewoon suiker is). Waarom (natuurlijke) suiker gewoon suiker is kun je hier lezen.
Punten
De muesli bevat < 500 mg natrium/100 gram.
De gemiddelde Nederlander (jij leest mijn blog, dus dat ben jij vast niet :-)) eet zo’n 3600-4400 mg natrium per dag (9-11 gram zout). Voor hart- en bloedvaten is het veel gezonder om dat minimaal te halveren. Volgens de Richtlijnen Voedselkeuze bevat een ontbijtproduct in de voorkeurs categorie niet meer dan 500 mg natrium/100 gram (1).
Punten
De muesli bevat <1.1 gram verzadigd vet / 100 gram
Volgens de Richtlijnen Voedselkeuze bevat een ontbijtproduct in de voorkeurs categorie niet meer dan 1.1 gram verzadigd vet /100 gram. Toch wil ik deze hoeveelheid in perspectief zien van de rest van de ingrediënten. Als muesli noten en bijvoorbeeld zonnebloemolie bevat dan zou het kunnen dat het product hoger is in verzadigd vet (want in beiden zit een beetje verzadigd vet), dan een product zonder deze ingrediënten. Vervolgens is het interessant om eens te kijken waar dat verzadigde vet dan wel vandaan komt. Sommige producten bevatten bijvoorbeeld (het goedkope) palmolie. Wat mij betreft zeker een No Go. Palmolie is plantaardige oliesoort met een hoog gehalte aan verzadigd vet, en ook nog eens ontzettend slecht voor het milieu. Dus hoe ga ik tellen?
Punten:
Wat vinden jullie? Misschien niet doen, omdat ik bij punt 6 al apart punten geef voor noten en zaden?
De muesli bevat noten, zaden en pitten.
Noten, zaden & pitten zijn hartstikke gezond. Lees hier waarom (noten & zaden). Ze bevatten onder andere gezonde vetten, voedingsvezels en vitamines en mineralen. Veel verpakkingen laten niets los over het % noten en zaden van het totaal.
Punten
De muesli bevat een laag gehalte aan (fruit)suiker.
Lastig punt..want fruit is gezond toch? Ehm ja, dat klopt. Maar gedroogd fruit is vanwege de fruitsuikers een echte suikerbom. Fabrikanten doen het slim. Ze noemen het fruit en stoppen er vervolgens enorm veel rozijnen in. Theoretisch gezien hebben ze gelijk natuurlijk, maar je ziet het terug in de voedingswaarde. De producten met heel veel gedroogd fruit zijn meteen ook de muesli’s met het hoogste % suiker (zie op de verpakking: koolhydraten waarvan suikers). Ook als de muesli geen toegevoegd suiker bevat! Eigenlijk willen we toch het liefst een muesli met langzame koolhydraten die lekker lang verzadigd? Dan is 40% gedroogd fuit (ja echt gezien!), en daardoor 25% suiker mijns inziens niet de beste optie. Daarom geef ik punten als er weinig suiker (zie op de verpakking bij koolhydraten – en dan alleen de hoeveelheid “waarvan suikers”) in het product zit. Of het nou komt van het fruit of van de toegevoegde suikers maakt niet zo veel uit.
Punten
5-10% suiker 8 punten
10-15% suiker 6 punten
15-20% suiker 2 punten
> 20% suiker 0 punten
De muesli bevat < 0,1 gram /100 gram transvet.
Volgens de Richtlijnen Voedselkeuze (1) bevat een ontbijtproduct in de voorkeurs categorie als het < 0,1 gram/100 gram transvet bevat. Dit punt behoeft vast geen toelichting. Punten + 5 punten;
Punten
Totaal aantal punten te behalen: -2 tot 65
Wat neem ik niet mee in de beoordeling
- Aantal kilocalorieën. Via FB vroegen jullie mij het aantal kilocalorieën mee te nemen, maar eigenlijk kan ik dat niet doen. Stel variant 1 bevat suiker en geen noten & zaden. Variant 2 is volkoren en bevat noten & zaden en juist geen suiker. Variant 2 is volgens bovenstaande criteria dan m.i. de gezondste, maar bevat niet de minste kilocalorieën. Daarom wil ik het in de beoordeling niet meenemen. Je kunt het wel terugvinden in het schema straks als het voor jou (misschien wil je wel afvallen) een belangrijk punt is;
- Biologisch. Is biologisch gezonder? Nee, de voedingswaarde is vaak hetzelfde. Maar je vindt het wel terug in het schema
- Smaak. Over smaak valt niet te twisten 🙂
- Allergenen zoals gluten, koemelk, ei etc. Allergenen zijn voor specifieke groepen mensen niet gezond. Deze benchmark gaat daar niet over.
- Vitamines toegevoegd. Tuurlijk telt dit mee in de totale voedingswaarde, echter het is onmogelijk af te zetten tegen de voedingswaarde van de andere cereals aangezien vitamines en mineralen in de voedingswaardedeclaratie niet worden genoemd
- Prijs. Komt wel in het schema
Waarom alleen werken met +5 of -2 punten? Dan zullen de scores waarschijnlijk niet veel differentiëren. Misschien kan je per categorie meerdere scorebrackets vaststellen (e.g. -2, -1, 0, 1, 2). Ik denk dat je dan gedetailleerder bezig bent en beter interpreteerbare resultaten krijgt. Succes!!
Hi! leuk onderzoekje! veel werk lijkt me 😉
Ik zou per categorie ook andere scores geven. Zonde als een product net buiten de 5 punten komt, wel redelijk gezond maar zo toch op zelfde voet komt als de ‘slechte’.
Vooral het schema waar je alles in terug kan lezen is handig. Kun je zelf je keuze baseren welke jou het beste lijkt. Al wil niet iedereen dat helemaal lezen natuurlijk. lastig met zoveel verschillende keuzes.
Ik heb niet zoveel zicht op alle soorten; maar zou je ook per categorie een winnaar kunnen kiezen. ‘Uit de categorie met noten en zaden.. is dit de winnaar’, ‘categorie alleen vlokken deze…’ blabla.
nou succes iig!
Leuk en goed initiatief! Er zijn zoveel verschillende soorten ontbijtproducten dat je door de bomen het bos niet meer ziet.
Zoals de comments hierboven al aangeven is het inderdaad goed om misschien nog een onderverdeling te maken tussen slecht en goed, je zou bijvoorbeeld nog een criterium kunnen toevoegen voor een categorie matig! Je zou dus kunnen werken met 0, +1 en +2.
Verder zou het naar mijn mening overzichtelijker zijn om de vezels per 100g weer te geven.
Heel veel succes met het onderzoek en ik kijk uit naar het resultaat!
Leuk! Ik ben nu al benieuwd naar de uitslag.
Ik vind het belangrijk dat muesli wat betreft voedingsstoffen op een volkorenboterham lijkt. Muesli vervangt tenslotte vaan een broodmaaltijd. Daar passen naturel soorten zonder toegevoegd suiker (punt 3) en zonder/met weinig gedroogd fruit (punt 7). Voor de vezels (punt 2) zou ik de voorkeurscategorie aanhouden. Punt 6 over noten, zaden en pitten zou ik laten vallen (zeker geen +5 punten voor geven). Dat kan altijd toegevoegd worden, als het belangrijk is om meer eov/mov binnen te krijgen. Punt 5 vind ik lastig: Aan de ene kant is het wel belangrijk om rekening te houden met de afkomst van vetten, zodat vv uit noten geen punten kost, aan de andere kant geven sommige noten, zaden en pitten ook veel vv, dus zou ik dat ook geen punten willen geven. Ik denk dan toch maar alleen de hoeveelheid vv beoordelen.
Super veel succes met het plannen en uitzoeken! Ik houd het in ieder geval in de gaten 🙂
Leuk onderzoekje. En lastig!
Ik zou voor vezels gebruik maken van categorieën, hoe meer vezel hoe beter toch?
Bijvoorbeeld 1-5 gram, 6-10 etc.
Voor noten en zaden zou ik ook categorieën maken. Nu krijgt een muesli met een beetje zaad dezelfde waardering als een muesli met behoorlijk wat zaad en noten.
Kijk je ook of een muesli bestaat uit verschillende graansoorten?
Verder ken ik nog een muesli met 18 gram vezel per 100 gram en deze bevat ook B-glucanen. Scoren B-gucanen extra?
Dank allemaal voor de reacties! Ik zal proberen tot een consensus te komen
ik kies voor vezel methode: Punten: + 2 per gram vezel
Daarmee krijg je denk ik een beter overzicht van muesli met meeste granen, wat voor mij best relevant is.
Goed ook dat je je niet van de wijs laat brengen mbt ‘gezonde’ zoetmiddelen. Best een mopper topic van mij, van die recepten met ‘zonder suiker’ in de titel en dan zit er honing, dadelpuree, pureerde banaan en kokossuiker in.
Wat een leuk onderzoek! Ik heb zelf al een tijdje twijfels over welke muesli ik zal eten.
Ik heb al verschillende producten met elkaar vergeleken en getest, maar ben er nog niet helemaal uit welke ik nou kies.
Ik ben heel erg benieuwd naar het resultaat!
Neem je ook de goedkope varianten mee? Zoals bijvoorbeeld Tim’s cruncy van de EmTe
In heel veel muesli zit E223. Dit is Natriummetabisulfiet, wat een slecht e-nummer is. Het is een chemisch conserveermiddel. Misschien verstandig om dit mee te nemen in je onderzoek.
In perfecte muesli zou deze rommel moeten ontbreken.
Natuurlijk is muesli volkoren! Volkoren betekent dat de hele graankorrel gebruikt wordt en niet enkel het binnenste poeder. Aangezien je de hele korrel ziet zitten…. 😉
Op my muesli.nl kun je
je eigen muesli samen
stellen, en ook een eigen
naam geven, die op de koker
vermeldt wordt.
Wel, nooit eerder deze blog gezien, maar er vallen me meteen twee dingen op: Geen “glossy” advertenties (video’s, pop-ups, links) om de nieuwste rage te verkopen en de zin “Met suiker bedoel ik ook…..het feit dat het allemaal gewoon suiker is”. Iemand die de realiteit nog ziet.
Maar: Ik kan deel 2 niet vinden?