Mijn dagelijks ontbijt bestaat uit muesli. Soms maak ik het zelf van bijvoorbeeld havervlokken en boekweitvlokken, maar vaker koop ik muesli in de winkel. Maar..wát een keus zeg! Ik probeer  regelmatig verpakkingen te bestuderen, maar verder dan “zonder suiker” en “volkoren” kom ik vaak niet. Ik maak gewoonweg geen tijd om al die verpakkingen te bekijken. Omdat wij heel regelmatig de vraag krijgen welke muesli nou het gezondst is ben ik begonnen met een muesli benchmark (ik heb het verder over muesli maar bedoel ook andere cereals zoals havermout en cornflakes). Via mijn oproepje op FB en de nieuwsbrief hebben jullie als lezers ook meegedacht (tnx!): welke merken mogen niet ontbreken, en aan welke criteria moet de perfecte (gezonde) muesli nou voldoen?

Zoveel soorten muesli!

Maar ongelofelijk wat veel soorten zeg. Ik heb nog maar 2 merken bekeken, en nu al 34 soorten muesli verder! Daarom splits ik deze benchmark op in delen. In elk deel behandel in een aantal merken. En per merk wijs ik een winnaar en een verliezer aan, en deze komen in de top 10. Uiteindelijk zal er natuurlijk een winnaar uit rollen :-).

Criteria gezondste muesli

Maar eerst.., waar moet die perfecte muesli nou aan voldoen. Daar kunnen we lang over discussiëren :-), en het is goed om het daar eerst over eens te zijn. Hieronder volgt daarom mijn voorstel (en de puntentelling) en wil ik jullie (hallo collega diëtisten & foodies!!) om input vragen. Mogelijk dat ik er dan nog iets aan verander.

De puntentelling

De muesli bestaat uit volkoren granen. Volkoren granen (Lees hier waarom volkoren gezond is) leveren meer vezels en vitamines & mineralen dan de niet-volkoren variant. Helaas kan ik dit criterium niet gebruiken in de beoordeling. Dat komt omdat op de verpakking vaak niet te zien is of een product volkoren is (veel fabrikanten zetten het er niet duidelijk op of de granen volkoren zijn). Daarom besluit ik – dat ondanks dat ik volkoren belangrijk vind – in de eerste plaats zal beoordelen op het gehalte aan voedingsvezel, zie punt 2;

De muesli bevat een hoog gehalte aan voedingsvezels.

En ja, wat is hoog? Het hoogste wat ik tot nu toe gezien heb is 15 gram per 100 gram. Dat is per portie al 25% van de ADH. Het laagste gehalte wat ik tot nu toe gezien heb is 3 gram vezel per 100 gram. Dat is per portie slechts 5% van de ADH.

Punten: + 2 per gram vezel

Of zal ik de Richtlijnen Voedselkeuze volgen (1)? En dan +5 punten geven voor een product wat in de voorkeurscategorie valt met > 2,4 g vezel/100 kcal (in plaats van per 100 gram)? Wat vinden jullie?

De muesli bevat geen toegevoegd suiker.

Suiker: daar wordt al veel te veel van gegeten, en het voegt absoluut niks toe aan de voedingswaarde. Met suiker bedoel ik ook: fructose, glucose, honing, rijststroop, palmsuiker, kokosbloesemsuiker (en zo zijn er nog véééél meer benamingen waarmee fabrikanten ons om de oren slaan en ons proberen af te leiden van het feit dat het allemaal gewoon suiker is). Waarom (natuurlijke) suiker gewoon suiker is kun je hier lezen.

Punten

geen suiker toegevoegd: +5

De muesli bevat < 500 mg natrium/100 gram.

De gemiddelde Nederlander (jij leest mijn blog, dus dat ben jij vast niet :-)) eet zo’n 3600-4400 mg natrium per dag (9-11 gram zout). Voor hart- en bloedvaten is het veel gezonder om dat minimaal te halveren. Volgens de Richtlijnen Voedselkeuze bevat een ontbijtproduct in de voorkeurs categorie niet meer dan 500 mg natrium/100 gram (1).

Punten

<500 mg natrium per 100 gram: +5 punten

De muesli bevat <1.1 gram verzadigd vet / 100 gram

Volgens de Richtlijnen Voedselkeuze bevat een ontbijtproduct in de voorkeurs categorie niet meer dan 1.1 gram verzadigd vet /100 gram. Toch wil ik deze hoeveelheid  in perspectief zien van de rest van de ingrediënten. Als muesli noten en bijvoorbeeld zonnebloemolie bevat dan zou het kunnen dat het product hoger is in verzadigd vet (want in beiden zit een beetje verzadigd vet), dan een product zonder deze ingrediënten. Vervolgens is het interessant om eens te kijken waar dat verzadigde vet dan wel vandaan komt. Sommige producten bevatten bijvoorbeeld (het goedkope) palmolie. Wat mij betreft zeker een No Go. Palmolie is plantaardige oliesoort met een hoog gehalte aan verzadigd vet, en ook nog eens ontzettend slecht voor het milieu. Dus hoe ga ik tellen?

Punten:

 < 1.1 gram VV/100 gram = + 5 punten  en/of  > 1.1 gram VV /100 gram én afkomstig van palmolie (of plantaardige olie niet nader gespecificeerd): -2 strafpunten.

Wat vinden jullie? Misschien niet doen, omdat ik bij punt 6 al apart punten geef voor noten en zaden?

De muesli bevat noten, zaden en pitten.

Noten, zaden & pitten zijn hartstikke gezond. Lees hier waarom (noten & zaden). Ze bevatten onder andere gezonde vetten, voedingsvezels en vitamines en mineralen. Veel verpakkingen laten niets los over het % noten en zaden van het totaal.

Punten

bevat noten en zaden: + 5

De muesli bevat een laag gehalte aan (fruit)suiker.

Lastig punt..want fruit is gezond toch? Ehm ja, dat klopt. Maar gedroogd fruit is vanwege de fruitsuikers een echte suikerbom. Fabrikanten doen het slim. Ze noemen het fruit en stoppen er vervolgens enorm veel rozijnen in. Theoretisch gezien hebben ze gelijk natuurlijk, maar je ziet het terug in de voedingswaarde. De producten met heel veel gedroogd fruit zijn meteen ook de muesli’s met het hoogste % suiker (zie op de verpakking: koolhydraten waarvan suikers). Ook als de muesli geen toegevoegd suiker bevat! Eigenlijk willen we toch het liefst een muesli met langzame koolhydraten die lekker lang verzadigd? Dan is 40% gedroogd fuit (ja echt gezien!), en daardoor 25% suiker mijns inziens niet de beste optie. Daarom geef ik punten als er weinig suiker (zie op de verpakking bij koolhydraten – en dan alleen de hoeveelheid “waarvan suikers”) in het product zit. Of het nou komt van het fruit of van de toegevoegde suikers maakt niet zo veel uit.

Punten

0-5% suiker: 10 punten

5-10% suiker 8 punten

10-15% suiker 6 punten

15-20% suiker 2 punten

> 20% suiker 0 punten

De muesli bevat < 0,1 gram /100 gram transvet.

Volgens de Richtlijnen Voedselkeuze (1) bevat een ontbijtproduct in de voorkeurs categorie  als het < 0,1 gram/100 gram transvet bevat. Dit punt behoeft vast geen toelichting. Punten + 5 punten;

Punten

+ 5 punte>

Totaal aantal punten te behalen: -2  tot 65

Wat neem ik niet mee in de beoordeling

  • Aantal kilocalorieën. Via FB vroegen jullie mij het aantal kilocalorieën  mee te nemen, maar eigenlijk kan ik dat niet doen. Stel variant 1 bevat suiker en geen noten & zaden. Variant 2 is volkoren en bevat noten & zaden en juist geen suiker. Variant 2 is volgens bovenstaande criteria dan m.i. de gezondste, maar bevat niet de minste kilocalorieën. Daarom wil ik het in de beoordeling niet meenemen. Je kunt het wel terugvinden in het schema straks als het voor jou (misschien wil je wel afvallen) een belangrijk punt is;
  • Biologisch. Is biologisch gezonder? Nee, de voedingswaarde is vaak hetzelfde. Maar je vindt het wel terug in het schema
  • Smaak. Over smaak valt niet te twisten 🙂
  • Allergenen zoals gluten, koemelk, ei etc. Allergenen zijn voor specifieke groepen mensen niet gezond. Deze benchmark gaat daar niet over.
  • Vitamines toegevoegd. Tuurlijk telt dit mee in de totale voedingswaarde, echter het is onmogelijk af te zetten tegen de voedingswaarde van de andere cereals aangezien vitamines en mineralen in de voedingswaardedeclaratie niet worden genoemd
  • Prijs. Komt wel in het schema
Dus…collega’s en andere foodies…:-) let me know! Wat vind je van het schema (graag wel opbouwend)? Zou je iets anders doen in de puntentelling? Ik zou bijvoorbeeld vezels ook kunnen uitdrukken als gram/100 kcal in plaats van gram/100 gram.

Bronnen

  1. Voedingscentrum. Richtlijnen Voedselkeuze 2011