(Natuurlijke) suikers staan de laatste tijd onder veel aandacht. Er zijn veel suikervrije recepten te vinden, maar zijn die echt suikervrij? In veel recepten worden bijvoorbeeld honing, agavesiroop of kokosbloesemsuiker onder suikervrij geschaard. Deze worden vaker als meer natuurlijkere suikers gezien dan bijvoorbeeld geraffineerde biet- of rietsuiker. Maar hoe zit dat eigenlijk?
Natuurlijke suikers: een vierluik
In deel 1 leerde je over de verschillende soorten koolhydraten, in deel 2 de fysiologie. In dit derde deel kijken we naar de verschillende soorten suiker die je kunt vinden in de winkels. Daarbij wordt gekeken naar de samenstelling van de suiker maar ook naar de glycemische index. Een lastig begrip waar ook nog veel over te zeggen valt. In het kort: de glycemische index is de stijging van de bloedsuiker na het eten van 50 gram koolhydraten van een product. Dit wordt vergeleken met de stijging van het bloedsuikergehalte na het eten van of glucose (1). Glucose is de meest afgebroken vorm van een koolhydraat, en heeft daardoor als waarde 100 op de glycemische index. Hoe lager het getal, des te langzamer worden de suikers opgenomen door het lichaam.
Bietsuiker en rietsuiker
Dit zijn de meest bekende en gebruikte soorten suiker. Bietsuiker ofwel kristalsuiker is afkomstig uit de wortel van suikerbieten. Bietsuiker wordt in Europa geproduceerd. Rietsuiker wordt gewonnen uit het sap van de stengel van suikerriet. De donkere kleur van rietsuiker ontstaat bij het productieproces. Door rietsuikermelasse aan de kristallen toe te voegen ontstaat er een donkerdere kleur (2). De hoeveelheid energie (calorieën) in biet- en rietsuiker is gelijk. Ze bestaan allebei uit 100% sucrose (sacharose). In deel 1 heb je kunnen lezen dat sucrose uit fructose + glucose bestaat. De ruwe en geraffineerde rietsuikersoorten bevatten sporen van vitamine B en mineralen zoals ijzer (in kleine hoeveelheden) (3). De glycemische index van sucrose (dus biet- en rietsuiker) is 65 (4).
Honing
Honing bestaat voor ongeveer 80% uit suiker en 20% uit water. Het is een oplossing van met name glucose en fructose, daarnaast nog maltose en sucrose. De samenstelling is afhankelijk van de oorspronkelijke planten waarvan de honing afkomstig is (5, 6). Uit analyse blijkt dat er sporen van vitaminen en mineralen in honing zitten. Zo zit er per 100 gram 4 mg vitamine C, de aanbeveling van vitamine C is 70 mg (7, 8). Dus in 1,9 kg honing zit de aanbeveling aan vitamine C per dag. Daarnaast is honing niet geschikt voor kinderen onder de 1 jaar vanwege het risico op besmetting met Clostridium botulinum, wat ernstige verlamming bij baby’s kan veroorzaken. Bij kinderen boven de 1 jaar en volwassenen is de darmflora voldoende ontwikkeld waardoor de kans zeer klein is dat sporen van de bacterie daar overleven (9). De glycemische index van honing is 55 (4).
Palmsuiker en kokosbloesemsuiker
Palmsuiker en kokosbloesemsuiker zie je steeds vaker terug in recepten. Palmsuiker wordt gemaakt uit het sap van een aantal palmboom-soorten. Kokosbloesemsuiker is een suiker die wordt gemaakt van de bloesems van de kokosnootpalmboom. Deze suiker bestaat voor 80 procent uit sucrose (dus de helft glucose en de helft fructose zoals in riet- en bietsuiker) aangevuld met een hoeveelheid losse glucose en fructose in verschillende verhoudingen. kokosbloesemsuiker zou een lage glycemische index hebben, namelijk 35, maar is gebaseerd op slechts één onderzoek (3). In mijn zoektocht heb ik ook geen bevestiging van de glycemische index gevonden, iedereen neemt dit getal van elkaar over. Ik heb wel analysecijfers van de producent “Coconut sugar Philipinnes” daar geven ze 35-54 als glycemische index aan per serving/dus per portie (staat niet hoeveel een portie is) (10). Dit lijkt dus niet op de maat glycemische index, waar 50 gram wordt gebruikt (er vanuit gaande dat een portie geen 50 gram is). Dus de vraag is maar of dit getal echt klopt. Daarnaast zou het vol vitaminen en mineralen zitten, maar er staat geen goede maatgeving bij de cijfers, dus dat blijft onduidelijk.
Ahornsiroop / maple syrup
Ahornsiroop ook wel maple syrup genoemd wordt getapt uit de Esdoorn, waarna het ingedikt wordt. Ahornsiroop bestaat voornamelijk uit sucrose (65%), daarnaast water en wat losse fructose en glucose en heeft een glycemische index van 54 (3, 11) .
Conclusie
Uit de zoektocht blijkt dat alle suikers, ook de suikers die meer natuurlijk worden genoemd voornamelijk uit sucrose, fructose en glucose bestaan. Je lichaam maakt daarbij geen onderscheid in opname vanwege het soort suiker, ook niet als er extra vitaminen en mineralen zijn toegevoegd (12).
De snelheid van opname hangt samen met de glycemische index. Deze ligt bij de meeste suikersoorten ligt tussen 54 en 65. Dus deze worden redelijk snel opgenomen door het lichaam ten opzichte van glucose (100). Kokosbloesemsuiker is een uitzondering (de glycemische index zou 35 zijn), maar de of deze cijfers betrouwbaar zijn blijft dubieus.
Er zitten in sommige zoetmiddelen van nature wat mineralen en vitaminen, maar dit zijn maar sporen. Dus om voldoende vitaminen en mineralen binnen te krijgen via deze suikers moet je er heel veel van nemen. En een grote hoeveelheid suiker is nadeliger voor het lichaam dan de bijdrage aan vitaminen en mineralen die het levert. Vitaminen en mineralen kun je ook beter uit andere voedingsmiddelen binnen krijgen.
Ofwel, suiker blijft suiker. Een recept is nauwelijks gezonder te noemen als er een ander soort suiker wordt gebruikt.
Dit is stof tot discussie, dus ik ga graag hierover met jullie hierover in gesprek. Dus reageer gerust via het onderstaande invoerveld dan kunnen we samen dit stuk nog beter maken!
Sta je achter ons werk? Help dan om misleiding tegen te gaan , deel dan dit bericht en help ons deze boodschap te verspreiden! Lees ook deel 4 van Marlene over de etikettering van suiker.
Bronnen
- Voedingscentrum (2014) Glycemische index. Geraadpleegd via http://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/glycemische-index.aspx
- C.M.E. Catsberg, G.J.M. Kempen-Van Dommelen (2003) Levensmiddelenleer; blz 187-191 Ask A Scientist: Is Honey Healthier Than Sugar? http://www.huffingtonpost.com/2014/06/09/healthy-sugar-honey_n_5445024.html
- TROS Radar (2014) Gezonde’ suikers met een verdachte bijsmaak. Geraadpleegd via http://www.trosradar.nl/uitzending/artikelen/detail/article/gezonde-suikers-met-een-verdachte-bijsmaak/
- Wolever, T.M.S. (2006). The Glycaemic Index: A Physiological Classification of Dietary Carbohydrate. CABI. p. 64. ISBN 9781845930523.
- Food-info (2014) Suikerchemie. Geraadpleegd via http://www.food-info.net/nl/products/sugar/chemistry.htm
- Frans Janssen (2003) Cursusboek Honingkunde . Geraadpleegd via http://www.bijenhouders.nl/files/pdf/Honingcursusboek.pdf
- Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (2013), Nevo tabel, geraadpleegd via: http://nevo-online.rivm.nl/
- Gezondheidsraad (2009). Naar een voldoende inname van vitamines en mineralen. Den Haag: Gezondheidsraad; publicatienr. 2009/06.
- Voedingscentrum (2014) Clostridium botulinum. Geraadpleegd via http://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/clostridium-botulinum.aspx
- Coconut sugar health info. Geraadpleegd via http://www.coconutsugarphilippines.com/coconutsugarhealthinfo.php
- Atkinson F.S., Foster-Powell, K., Brand-Miller, J.C. (2008) International tables of glycemic index and glycemic load values: 2008. Diabetes Care. 2008 Dec;31(12):2281-3.
- Rebecca Adams (2014) Sorry, But There’s No Such Thing As A ‘Healthy’ Sugar. The Huffington Post. Geraadpleegd via http://www.huffingtonpost.com/2014/05/19/healthy-sugar-sugars_n_5315969.html
Ik erger me al tijden aan al die zogenaamde suikervrije recepten, of blogs zoals 40 dagen zonder suiker, die geen witte suiker eet, maar wel elke dag minstens één keer iets met een natuurlijke suiker. Heel misleidend!
Dus ja, ik ben blij met dit artikel en heb het op facebook gedeeld. Hoewel ik betwijfel, dat de “suikervrijen” het hiermee eens zullen zijn, ondanks een goede onderbouwing.
Maar dit is een probleem dat ook in de voedingswereld speelt, bijvoorbeeld suikervrije jam, die bestaat uit 50% fruit en 50% diksap. De wetgeving is volgens mij, dat alleen geraffineerde suiker als suiker moet worden vermeld en dus de suikervrije jam zo mag heten omdat er geen witte suiker aan toegevoegd is. Geen toegevoegde suiker kan dus betekenen dat er wel andere suikers zijn toegevoegd!
Wat een nuttig artikel! En het bevestigd ook wat ik eigenlijk al dacht.
Nu ben ik eigenlijk ook erg geïnteresseerd in de invloed van fruitsuikers op de bloedsuikerspiegel. Mag je ‘onbeperkt’ fruit eten (bijvoorbeeld aardbeien of dadels) of knalt je bloedsuikerspiegel dan ook omhoog? En hoe zit het met stevia? Misschien een idee voor deel 4? 🙂
Ha Chris,
Fijn dat je het een nuttig artikel vindt!
(Gedroogd) fruit en het effect daarvan komt ook nog in blogvorm 🙂
Stevia is ook een interessante. Genoeg te schrijven 🙂
Groet,
Everdien
Supergoed om te lezen! Alhoewel ik nog een beetje moeite heb om de termen uit elkaar te houden, best een ingewikkeld verhaaltje 😉 Vroeg me wel af bij honing: ik heb ook gehoord van rauwe honing. De honing die je in de supermarkt koopt is dat niet, maar ik hoor om me heen dat ook dat steeds meer gebruikt wordt. Hoe zit het dus met rauwe honing?
Rauwe honing is de honing die je direct bij de imker koopt, ze is dan ook nog niet verhit. Volgens verhalen/ervaringen en misschien ook studies? bevat rauwe honing bepaalde dingen die ontstekingsremmend enzo zijn. Er zijn veel mensen die deze rauwe honing op wonden smeren, waardoor ze veel sneller (zouden) genezen. Of het beroemde schepje honing is je thee, als je verkouden bent. Alleen, door verhitting verdwijnen deze eigenschappen, dus dat schepje in je thee helpt helemaal niet meer (wel lekker hoor).
Alleen bij baby’s moet je geen rauwe honing gebruiken, wegens de mogelijke besmetting met een of andere bacterie, waar ze ontzettend ziek van kunnen worden, omdat hun darmstelsel nog niet goed ontwikkeld is.
Wat ik me afvraag, zijn er uberhaupt studies die hebben gekeken naar de voordelen van de ‘gezonde’ suikers in het dieët? Wanneer ik de zogenaamde wetenschappenlijke claims probeer op te zoeken (bv via pubmed), zijn de bewijzen zwak en de claims inderdaad misleidend. Opvallend vond ik bijvoorbeeld de onderbouwing in het boek “De voedselzandloper” over suikers. Hij baseerde bepaalde keuze op onderzoek wat gedaan is onder diabetespatienten. Volgens mij kan je deze bevindingen niet gelijktrekken aan de gezonde persoon die geen problemen heeft met het opnemen van suikers. Ik ben niet goed op de hoogte van de laatste wetenschappenlijke bevindingen binnen de voeding, maar jij waarschijnlijk wel . Het zou interessant zijn als je hier ook naar kon verwijzen (bijv een review of meta-analyse).
Ik vind het altijd prachtig hoe mensen direct blind worden zodra de termen “suikervrij, alleen natuurlijke suikers/ingrediënten, groen, biologisch etc.” langs komen (en tegenwoordig de grote hype “superfoods”). Volgens mij is “natuurlijk” niet altijd gezond hoor. Puur slangenvergif of bijenvergif is 100% puur natuur, maar ik geloof niet dat het nu gezond is.
Mensen zijn meestal zo snel te beïnvloeden dat het soms gewoon leuk is om het te zien.
Beetje jammer van de hoeveelheid spelfouten!! Voor de rest een goed artikel alleen is het bewezen dat suikers die ongeraffineerd zijn gezonder zijn.
Interessant onderwerp, nuttig artikel! Je beschrijft dat ‘natuurlijke’, minder geraffineerde suikers geen goede bron van vitaminen en mineralen zijn, omdat ze er niet in zo’n grote mate in voorkomen en dat je die dus beter uit andere voedingsmiddelen kunt halen. Helemaal mee eens, maar wat ik me afvraag: ik heb gehoord/gelezen dat je lichaam voor het verwerken van suikers bepaalde vitaminen en mineralen nodig heeft. Om die reden zou het beter zijn om – als je dan toch ergens suiker voor gebruikt – voor een minder geraffineerde variant te kiezen, omdat die nog iets aan vitaminen/mineralen bezit en je dus niet uit je eigen ‘voorraad’ hoeft te putten, zoals het geval zou zijn bij het verwerken van witte suiker. Hoe zit dit en wat is hiervan waar?
Duidelijk artikel. Goed opletten dus wat er op het etiket staat. Feit is dat bijna in elk produkt wel iets van suiker zit. Maar laten we de grote lijn niet vergeten: wie er consequent in slaagt witte geraffineerde suiker uit zijn/ haar patroon te elimineren maakt al een hele grote stap. Dus simpelweg alle koek, snoep, chocolade, gebak, bonbons, frisdrank, ijs en ga zo maar door.
Daarom geloof ik wel in de zonder suiker programma,s
Natuurlijk, suiker is suiker! Maar ik kan wel zeggen dat sinds ik de geraffineerde suikers vervang door o.a. kokosbloesem of honing, ik me stukken beter voel en minder schommelingen heb in mijn bloedsuikerspiegel. Oh, en ook nog 7 kilo afgevallen in korte tijd.
Mijn lichaam zal dit dus gewoon beter verwerken?
[…] Suiker: daar wordt al veel te veel van gegeten, en het voegt absoluut niks toe aan de voedingswaarde. Met suiker bedoel ik ook: fructose, glucose, honing, rijststroop, palmsuiker, kokosbloesemsuiker (en zo zijn er nog véééél meer benamingen waarmee fabrikanten ons om de oren slaan, en ons proberen af te leiden van het feit dat het allemaal gewoon suiker is). Waarom (natuurlijke) suiker gewoon suiker is kun je hier lezen. […]
En hoe zit het met tagatese? Glycemie index 0?
Sorry, ik bedoel stevia, ben eventjes alles door elkaar aan het halen ?
Bijzonder hoe iedereen die dit artikel leest, er toch zijn eigen invulling aan geeft 🙂 . Wat ík hierin lees is dat NATUURLIJKE suikers niet per definitie ‘gezonder’ zijn dan geraffineerde suikers, omdat je lichaam echt geen verschil ziet in hóe het gemaakt wordt (terwijl veel consumenten ‘natuurlijk’ aanzien/lezen als ‘gezond’). Dus honing, ahornsiroop, palmsuiker/kokosbloesemsuiker (met dubieuze GI), en het wel/niet bevatten van extra mineralen, etc…Helemaal mee eens: als de alternatieve natuurlijke suiker dezelfde (hoge) GI heeft, dan maakt het weinig uit voor je lichaam, en in ieder geval niets voor je bloedsuikerspiegel (los v evt mineralen wel/niet).
Maar ik lees in dit artikel NIET (en anderen blijkbaar wel), dat het geen verschil uitmaakt voor je lichaam of je suikervervangers neemt met een lagere GI of je neemt gewoon suiker. Het maakt voor je lichaam/suikerspiegel echt een wezenlijk verschil of je bijv gebak zoet met ongezoete appelmoes, agavesiroop en tagatesse, ipv met honing/ahornsiroop/dadels/etc). Niet omdat het een natuurlijke suiker is of niet.
Dus de kernboodschap die ik uit dit artikel haal is:
Laat je niet misleiden door ‘natuurlijke’ suikers, want dat wil echt niet zeggen dat het ‘gezonder’ is of op een andere manier verwerkt wordt door je lichaam. Maar let op de GI…
Mijn vraag aan I’m a Foody: wat bedoel je nu te zeggen met je artikel? “Niet letten op het woordje ‘natuurlijk’, maar wel letten op de GI”? Of zeg je “het gebruik van suikervervangers (ook die met lagere GI) ipv kristalsuiker/geraffineerde suikers maakt geen verschil voor je lichaam”?
Ik ben ook wel benieuwd naar de vragen die hier boven worden gesteld:)
“Dit is stof tot discussie, dus ik ga graag hierover met jullie hierover in gesprek. Dus reageer gerust via het onderstaande invoerveld dan kunnen we samen dit stuk nog beter maken!”
Oké, ik zie een aantal mensen reageren. Waarom wordt hier verder echter helemaal niet meer door jullie op gereageerd? Waarom een dergelijk verzoek, of überhaupt een ‘reactie’ mogelijkheid, wanneer niet de moeite genomen wordt om in te gaan op die reacties/vragen? Beetje jammer! Van echte ‘wetenschappers’ zou je iets meer verwachten.
Ik ben bijvoorbeeld ook razend nieuwsgierig naar wat in de praktijk dan het verschil maakt tussen een GI van 55 en 65. 10 puntenverschil op een 100 schaal lijkt me niet compleet te verwaarlozen. Wat is er anders? Wat gebeurt er?
vitadote
https://vitadote.com/nl/categorie/alle-berichten/
cannabinoïden te koop Nederland
chemischewinkel.nl