Wat is nu het belangrijkste als je gezonder wilt gaan leven? In vrouwenbladen lees je hoe gezond die dure gojibessen wel niet zijn, en dat je in januari toch zeker een paar dagen moet detoxen. Maar van tijdelijke trends word je niet gezond, dus spaar je energie voor de rest van 2015.

Gezonde voeding gaat niet om de details

Eet jij al sinds je tienerjaren elke ochtend hetzelfde? Dan heeft dat een groot effect op je gezondheid. Heb je al eens goed nagedacht over wat je al jarenlang elke dag eet? Of lees je liever over die 10 gram chocolade die je bovenop je dagelijkse kostje kan eten en wellicht je gezonder maakt.

gezond etenDie sapkuur van drie dagen die je ooit deed als “detox” naar aanleiding van een VIVA artikel heeft geen enkel effect op je gezondheid. Wellicht heeft het een klein direct effect op hoe je je voelt tijdens de kuur (zwakjes, moe en energieloos), maar er is geen associatie tussen dergelijke tijdelijke voedingstrends en uiteindelijke gezondheid: b.v. het risico op overlijden aan hartziekten of het ontstaan van diabetes.

Deze chronische ziekten krijg je (meestal) ook niet plotseling na het eten van een pizza met extra kaas op je 30ste verjaardag. Nee, de ziektes die je met voeding kan voorkomen krijg je meestal pas als je jarenlang ongezond hebt gegeten (of wanneer je pech hebt met je genen) vanaf je 50ste of 60ste.

Eventjes gezond leven heeft weinig nut

Heb je je hele leven als vrachtwagenchauffeur gewerkt, elke dag een wit broodje bal gegeten en nooit gesport, dan is de kans vrij hoog dat na je pensioen je bloedvaten vol zitten met vastgekoekt cholesterol. Dat diezelfde vrachtwagenchauffeur als twintiger nog professioneel zwemkampioen was maakt dan weinig uit.

Wat je vandaag eet, of welke voedingshype je alleen in 2014 volgde, heeft nauwelijks effect op je gezondheid wanneer je “normale” eetpatroon al jaren ongezond is. Er is geen snelle fix voor een gezond dieet, dus laten we onze dan ook niet druk maken over deze details.

Voedingsonderzoek pas 65 jaar jong

Over de details hebben we ook nog eens weinig goede informatie. Voedingswetenschap is namelijk nog relatief jong. Al in 1200 BC wisten we veel van wat we nu weten over astronomie, maar pas sinds de jaren 30 doen we studies naar de associatie tussen voeding en gezondheid.

gezond eten

Het echte werk begon allemaal met de Seven Countries Study, de eerste internationale cohortstudie waarin ze vanaf 1958 meer dan 11.000 mannen volgden en registreerden wat zij aten. In die tijd wisten we nog niet wat de oorzaak van hart- en vaatziekten was. Rond 1970 ontdekten we voor het eerst dat consumptie van verzadigd vet, en serum cholesterol geassocieerd waren met het overlijden aan hart- en vaatziekten (www.sevencountriesstudy.com).

Zoeken naar de quinoa in de hooiberg

gezond etenPas in de laatste decennia zijn we gaan kijken naar het effect van individuele voedingsstoffen op de gezondheid. De studies die je daarvoor nodig hebt: gerandomiseerde interventiestudies, kosten veel geld, zijn moeilijk om uit te voeren en duren lang (als je ze goed wil doen).

Het effect van dat ene handje gojibessen, wat je waarschijnlijk niet de rest van je leven iedere dag gaat eten, is moeilijk te meten. We weten pas na jarenlange studies in mensen die dat hun hele leven doen wat zo’n nieuw drankje doet voor je risico op hart- en vaatziekten.

Lange adem voor echte gezondheidseffecten

Gezondheid is een lange-termijnkwestie. Het enige directe effect van voeding op de gezondheid zien we bij acute allergieën of intoleranties, en na het eten van twee borden chili con carne. Maar van dat soort ongemakken kunnen we vrij snel een oorzaak aanwijzen en ze zijn makkelijk te voorkomen; daarvoor is geen duur onderzoek nodig.

Als jij straks zelf met pensioen bent weten we misschien pas of gojibessen goed of slecht voor je zijn, want het ontstaan van een chronische ziekte gebeurt niet in een paar weken.

Goede lange-termijn voornemens

gezond etenBen je dit jaar met goede voornemens begonnen, en staat afvallen of gezonder worden op je lijstje? Kijk dan vooral naar wat je elke dag eet en steek geen energie in tijdelijke trends. Het kost al zoveel moeite om je eetgewoonten aan te passen, doe het dan op zijn minst op basis van wetenschappelijk bewijs en met de intentie om het jarenlang vol te houden. Je kan je namelijk maar om een ding tegelijk druk maken, en die gojibessen lijken me het niet waard.

  • Voor Deel II van dit artikel maak ik een top 10 prioriteitenlijst van welke voedingsmiddelen het meeste effect hebben op je gezondheid.

Bronnen

  1. ije.oxfordjournals.org/content/32/4/486.full
  2. www.sevencountriesstudy.com/study-findings