Voor het grootste deel van de geschiedenis was het belangrijkste doel wat betreft eten ‘genoeg eten vinden’. Dik zijn stond voor voorspoed, welzijn en rijkdom. En dun zijn betekende armoede, ziekte en dood. Tegenwoordig is de situatie 180° gedraaid en vinden we het helaas heel normaal om te denken dat een slanker persoon succesvoller, gezonder, en gelukkiger is. Slank zijn is de norm en op dieet gaan is een van de normaalste zaken ter wereld. Er gaat zo’n 60 biljoen euro per jaar om in de dieetindustrie!
Diëten mislukken bijna altijd
Vaak lukt het wel om een paar kilo af te vallen, maar op de lange termijn werken diëten meestal niet. Uit onderzoek weten dat in 80-95% van de gevallen het gewicht (en vaak nog meer) er weer aankomt. Hoe kan dat? Heel simpel: Het menselijk lichaam beschikt over een complex biologisch systeem dat gericht is op overleven. Dat maakt het bijna onmogelijk om langdurig minder te eten dan je nodig hebt. Het maakt daarbij niet uit dat je nog wel voldoende voedsel tot je beschikking hebt. Dat ‘weet’ jouw lichaam niet.
Maar waarom?
Op dieet verlaagt je lichaam het energieverbruik er worden minder verzadigingshormonen en meer hongerhormonen geproduceerd. Je brein krijgt de boodschap dat je moet eten en meer energie moet opslaan. Ook denk je meer aan eten, wat obsessieve vormen kan aannemen. Allemaal om jouw overlevingskansen te vergroten. En dan komt er een punt dat je het dieet niet meer volhoudt, wat overeten of een eetbui kan triggeren. Schuldgevoelens en schaamte steken de kop op, en de dieetpoging wordt gestaakt. De kans is groot dat de kilo’s er weer aankomen, wat voor meer schuldgevoel en frustratie kan zorgen…. en wie weet een nieuw dieet. Deze vicieuze cirkel van restrictie, overeten, restrictie, overeten geeft op de lange termijn niet alleen fysieke schade, maar heeft ook ernstige gevolgen op sociaal en psychisch vlak.
Wat dan wel?
Dagelijks krijgen we de boodschap dat we niet goed genoeg zijn, dat we ons lichaam moeten veranderen, dat we geen ‘wilskracht’ hebben en dat het allemaal onze eigen schuld is (wat niet zo is!). Maar diëten zijn niet de oplossing! Ze werken niet, hebben nare bijwerkingen en zijn helemaal niet leuk! Wat dan wel? Leer weer luisteren naar je innerlijke signalen in plaats van de eetregels van een ander. Kijk naar gezondheid los van het getal op de weegschaal en richt je op slaap, stress, sociale contacten, zingeving, zelfzorg, zelfrespect, voeding en beweging die goed voelt. En wees wat aardiger voor jezelf! Want als je de obsessie en de frustratie met eten en je zelfbeeld los kunt laten dan gaat er een hele nieuwe wereld voor je open. En ontstaat er ruimte om met meer betekenisvolle dingen bezig te zijn.
Deze column is eerder in het Santé magazine verschenen.
