Migraine is een hevige vorm van hoofdpijn. Het gaat meestal gepaard met misselijkheid, uitvalsverschijnselen, of overgevoeligheid. Er zijn verschillende factoren die een aanval kunnen uitlokken. Ik ben heel benieuwd hoe dat zit met voeding. Klopt het bijvoorbeeld dat bepaalde producten een aanval kunnen uitlokken?

Wat is migraine?

Migraine is een neuro vasculaire aandoening, waarbij neurale prikkeling verwijding van bloedvaten tot gevolg heeft. Dit resulteert in hevige aanvalsgewijze hoofdpijn, die meestal aan een kant van het hoofd optreedt (1). Dit soort hoofdpijnaanvallen gaan vaak gepaard met verschillende bijverschijnselen, zoals ernstige misselijkheid, braken, overgevoeligheid voor licht en geluid, en uitvalsverschijnselen, ook wel aura genoemd (1,2). Ongeveer 15% van de bevolking heeft migraine en het komt vaker bij vrouwen (18%) voor dan bij mannen (8%) (1,3). De Nederlandse Vereniging van Hoofdpijnpatiënten beschrijft zelfs dat elke dag 70.000 Nederlanders een migraineaanval hebben (4). Er zijn verschillende vormen van migraine bekend en de ernst, duur en frequentie verschilt per persoon (1-3). De NHG adviseert voor zowel de aanvals- als preventieve behandeling verschillende soorten medicatie (3).

Triggers

De exacte oorzaak van een migraineaanval is nog niet bekend. Wel kunnen verschillende factoren een aanval ‘triggeren’, ofwel uitlokken. Voorbeelden hiervan zijn stress, menstruatie, slaapgebrek, vasten, weersveranderingen, smaakversterkers en alcohol (1,5).

migraine en voeding

Voeding

Wanneer ik de wetenschappelijke literatuur raadpleeg om antwoord te krijgen op mijn vragen, blijkt dat de werkelijke relatie tussen voeding en migraine zeer complex is. De meeste studies zijn hierbij retrospectief en gebasseerd op zelfrapportage. Hierdoor kan het zijn dat deelnemers sneller geneigd zijn (zelf) verbanden te (willen) zien. Finocchi & Sivori beschrijven in hun artikel (5) dat dit komt door verschillende aspecten, zoals de identificatie van specifieke voeding als trigger, de rol van voedselovergevoeligheid en eliminatie diëten, de mechanismen die voorafgaand aan de migraineaanval plaatsvinden en de rol van vasten en het glucosemetabolisme. Uit verschillende studies blijkt overigens wel dat deelnemers voeding rapporteren als zijnde een trigger voor het uitlokken van een migraineaanval. Producten zoals chocolade, alcohol en kaas worden voornamelijk gerapporteerd (6,7,8), maar ook citrusvruchten, groente, vlees, eieren en ijs (9) en de stofjes cafeïne (en cafeïne-onthouding), aspartaam en monosodiumglutamaat (MSG) (8). Ook het niet-eten, dus vasten, en weinig drinken wordt gerapporteerd (5,8). Deze triggers blijken niet altijd even consistent. De ene keer zou dat glaasje wijn wel een migraineaanval kunnen uitlokken, terwijl dit de andere keer niet het geval is. Ook wordt er beschreven dat in een vroeg stadium van een migraineaanval een voorkeur ontstaat voor bepaald voedsel, bijvoorbeeld chocolade. Deze voedselinname is dan eerder een gevolg, in plaats van een oorzaak, terwijl het wel als oorzaak kan worden aangemerkt. Ook dit is echter niet overtuigend bewezen.

Daarnaast stuit ik op verschillende onderzoeken die suggereren dat tekorten aan magnesium, vitamine B2 en CoQ10 ook een rol spelen bij migraineaanvallen (3,8). Dit heeft vooral met de pathofysiologie te maken en de invloed van deze stofjes op de bloedvaten en cel functie.

En nu?

Ook al lijkt de relatie tussen voeding en migraine wellicht ergens te bestaan: er blijkt nog geen hard bewijs voor. Het enige bewijs is dat cafeïne en cafeïne-onthouding hoofdpijn kan veroorzaken. De overige triggers uit de voeding blijken zeer persoonlijk en hangen ook samen met je gemoedstoestand. Toch kun je als je gevoelig bent voor migraine, rekening houden met de volgende tips op het gebied van voeding:

  1. Probeer een regelmatig en uitgebalanceerd voedingspatroon te hanteren. Probeer geen maaltijden over te slaan en drink voldoende. Eet gevarieerd en “beken kleur”, zodat je alle voedingsstoffen binnen krijgt.
  2. Niet alle eerdergenoemde triggers hoeven bij jou een migraineaanval uit te lokken. Het is dus niet nodig dat je al deze mogelijke triggers vermijdt in jouw voeding. Wel zou je kunnen onderzoeken welke producten of stofjes mogelijk een migraineaanval uitlokken. Doe dit met behulp van een voedings- en hoofdpijndagboek. Onthoud wel dat er meerdere factoren, zoals stress en vermoeidheid, invloed hebben op het ontstaan van een migraineaanval.
  3. Let op jouw cafeïne-inname. Het komt van nature voor in koffie en ook een klein beetje in thee. Chocolade en energiedranken bevatten ook cafeïne.

Bronnen

  1. Dekker F, van Duijn NP, Ongering JEP, Barelink MEL, Boelman L, Burgers JS, Bouma M, Kurver MJ. (2014) NHG-Standaard Hoofdpijn (Derde Herziening). 57(1):20-31.
  2. Hersenstichting (2016). Geraadpleegd van https://www.hersenstichting.nl/alles-over-hersenen/hersenaandoeningen/migraine op 7 februari 2016.
  3. Gooriah R, Nimeri R, Ahmed F. (2015) Evidence-Based Treatments for Adults with Migraine. Pain Research and Treatment. 2015:629382.
  4. Nederlandse Vereniging van HOofdpijnpatienten (2016). Geraadpleegd van http://www.hoofdpijnpatienten.nl/soorten-hoofdpijn/migraine/ op 7 februari 2016.
  5. Finocchi C, Sivori G. (2012). Food as trigger and aggravating factor of migraine. Neurological Sciences. 33:S77-80.
  6. Timy FP, Tranquillini GR, Giunchetti SC et al (2008). Trigger factors in migraine patients. Arq Neuropsiquiatr. 66(3-A):494-499.
  7. Headache Classification Subcommittee of the International Headache Society (2004). The International Classification of Headache disorders, 2nd edition. Cephalalgia 24(Suppl 1):9-160.
  8. Sun-Edelstein C, Mauskop A. (2009) Foods and Supplements in the Management of Migraine Headaches. Clinical Journal of Pain 25:446-452.

  9. Rockett FC, de Oliveira VR, Castro K, Chaves ML, Perla Ada S, Perry ID. (2012) Dietary aspects of migraine trigger factors. Nutr Rev. Jun;70(6):337-56.

Foto bronnen: afbeelding 1, afbeelding 2