Voedselrevolutie op komst!?

‘Groentekebab in volkorenbrood’ prijst een groot, kleurrijk bord bij een kebabzaak in de hippe Berlijnse wijk Kreuzberg aan. Daaronder is in kleinere letters nog het reguliere, vleesrijke aanbod te lezen, maar die lijkt weinig populair. Hier in stads Oost-Duitsland lijkt een ware voedselrevolutie plaats te vinden. Ik val van de ene in de andere verbazing sinds ik drie maanden geleden vanuit Nederland naar Leipzig in Duitsland verhuist ben.

Voedselrevolutie

Zo loop je vanuit het Centraal Station bijna direct tegen een 100% veganistische supermarkt aan. Niet ver van mijn huis is een veganistisch eetcafe in een voormalig slagerij, met getatoeëerde barmannen, heavy metal op de achtergrond en meisjes in bloemenjurkjes die veganistische gyros eten met grote porties rauwkost. Voor wie stylistischer wil eten, is er een top class veganistisch restaurant in een rauwe, maar kunstrijke ambiance. Hier is niet alleen het biologische bier, maar zijn ook de creatieve alcoholvrije cocktails geliefd. Bierdrinken blijkt bovendien ook nog eens bij te kunnen dragen aan een betere maatschappij: een deel van de opbrengst van sommige biertjes wordt besteed aan maatschappelijke projecten. Zelfs in de Mensa (de kantine van universiteiten en bedrijven) wordt standaard dagelijks een vegetarisch en een veganistisch menu aangeboden. Bier und Bratwurst is veganistische currywurst met lokaal geproduceerde, biologische rabarberlimonade geworden.

Kwaliteitskrant Suddeutsche Zeitung beschreef al hoe vlees-grootbedrijven noodgedwongen op de vegetarische tour zijn gegaan, omdat ze hun marktaandeel zagen verdwijnen. In hun top 10 best verkopende producten staan tegenwoordig 4 vleesvervangers. In Nederland is de Vegetarische Slager ook al wat langer bekend, en eten steeds meer mensen af en toe vleesvervangers in plaats van vlees, maar echt groot en mainstream is het nog niet geworden. Een goed vegetarisch restaurant is nog een zeldzaamheid. En veganisme is nog nagenoeg onbekend. Vanwaar dit enorme verschil? Is het de Nederlandse nuchterheid, of is er wat anders aan de hand?

Voedselrevolutie: een maatschappelijk bewustzijn?

Opvallend is in elk geval het maatschappelijk bewustzijn, die in Duitsland meer aan de orde van de dag lijkt te zijn. Klimaatverandering is continu onderwerp van gesprek, afvalscheiding is een serieuze zaak en als je niet biologisch eet, ben je eigenlijk niet meer van deze tijd. In Nederland neemt het aandeel biologisch in de supermarkten ook al jaren toe, maar toch is het marktaandeel nog steeds bescheiden. Wellicht is het een kwestie van afzetten door de jeugd tegen een door auto’s gedomineerde cultuur, waar vlees juist hoofdonderdeel van elke maaltijd is. In Nederland is de culturele vleesconsumptie wat bescheidener en is er dus minder om je radicaal tegen af te zetten. Of misschien is het gewoon de ‘doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg’-houding. In elk geval ben ik enorm enthousiast en geïnspireerd geraakt door wat er hier in Duitsland gebeurt, hoe hier een beweging op gang lijkt te komen die voedsel, gezondheid, duurzaamheid en maatschappelijk bewustzijn met elkaar combineert op een bewuste, aantrekkelijke en toegankelijke manier. Ik nodig eenieder uit om zelf ook geïnspireerd te raken en in je eigen omgeving stappen te zetten in deze richting. Zoals een graffiti op de Berlijnse East Side Gallery zegt: ‘vele kleine mensen, die op vele kleine plaatsen vele kleine dingen doen, kunnen het gezicht van de wereld veranderen’. En wie weet… misschien komt die voedselrevolutie er!